Đây là hoạt động nhân dịp kỷ niệm 45 năm Chiến thắng “Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không” (12/1972 - 12/2017), do Trung tâm Bảo tồn di sản Thăng Long - Hà Nội tổ chức, nhằm ôn lại truyền thống lịch sử đầy tự hào của quân và dân Thủ đô.
Hầm mở cửa giúp khách tham quan tìm hiểu, cảm nhận thêm về sự khốc liệt của cuộc chiến đồng thời nhấn mạnh vai trò, vị trí của Hầm Chỉ huy tác chiến T1 và gặp gỡ những nhân chứng lịch sử đã từng làm việc, cống hiến trong cuộc chiến chống đế quốc Mỹ, khi sử dụng pháo đài bay chiến lược B.52 ném bom hủy diệt Hà Nội năm 1972.
Hầm Chỉ huy tác chiến T1 được xây dựng vào cuối năm 1964, đầu năm 1965 do Trung đoàn 259 (Cục Công binh) thiết kế và thi công. Hầm có thiết kế 3 phòng, tổng diện tích 64 m2, được đúc bằng bê tông cốt thép nguyên khối. Nóc hầm nhô lên khỏi mặt đất 1,5 m và chia thành ba lớp, giữa được đổ cát dày nửa mét. Hầm có thể chống được sức công phá của bom tấn và tên lửa không đối đất, trụ được qua một vụ tấn công nguyên tử, vũ khí hóa học, vi trùng.
Các đồng chí đại biểu, nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước, đại biểu các Bộ, ngành tham quan
Hầm Chỉ huy tác chiến T1, ngày 15/12/2017.
Phòng trực ban tác chiến rộng 43 m2, nơi làm việc 24/24h của kíp trực ban tác chiến do Cục Tác chiến - Bộ tổng Tham mưu đảm nhiệm, có nhiệm vụ: Trực tiếp trả lời Chủ tịch Hồ Chí Minh khi Người gọi, hỏi; Theo dõi tình hình bảo vệ miền Bắc (trên bộ, trên biển, trên không) và chiến sự trên các chiến trường Đông Dương (B-Miền Nam; C-Lào; K-Campuchia).
Phòng giao ban tác chiến rộng 20m2, nơi làm việc của trực ban trưởng, có nhiệm vụ tổng hợp
tình hình mới nhất các Bộ, nhận mệnh lệnh và báo cáo tình hình lên cấp trên.
Phòng kíp trực có nhiệm vụ tổng hợp tình hình mỗi ngày, mỗi tuần báo cáo Bộ trưởng Bộ Quốc phòng và Tổng Tham mưu trưởng trong cuộc họp giao ban mỗi sáng; Thông báo diễn biến chiến sự cho lãnh đạo Đảng, Nhà nước, và Chủ tịch Hồ Chủ tịch; đề xuất với Bộ Tổng Tham mưu các phương án tác chiến nhằm kịp thời đối phó, và chủ động giành thắng lợi trên chiến trường.
Hiện vật đặc biệt - Chiếc điện thoại số 1, là điện thoại trực tiếp trả lời Chủ tịch Hồ Chí Minh khi Người gọi tại Hầm T1.
Điện thoại các đồng chí trong Bộ Chính trị, Quân ủy Trung ương Bộ Quốc phòng, Bộ Tổng tham mưu
đã dùng để liên lạc, chỉ huy tác chiến từ năm 1967-1975.
Bản đồ bố trí lực lượng máy bay, căn cứ không quân, hải quân và binh lực chủ yếu của đế quốc Mỹ
và đồng minh, tay sai của Mỹ tại châu Á - Thái Bình Dương trưng bày tại Hầm.
Phòng đặt trang thiết bị, động cơ rộng 10m2, là nơi vận hành các hệ thống thông hơi, lọc độc, làm mát, điện đàm... đảm bảo kỹ thuật cho 28 máy điện thoại trong hầm liên lạc thông suốt và kíp trực ban (khoảng 10 người)
sinh hoạt suốt ngày đêm.
Các hiện vật sinh hoạt hàng ngày của cán bộ, chiến sỹ công tác tại Hầm trong những năm tháng chiến tranh.
Lối lên xuống Hầm Sở Chỉ huy tác chiến T1.
Trong ngày mở cửa, nhiều người dân Thủ đô cũng đã có dịp gặp gỡ, trò chuyện với các vị khách mời đặc biệt là lãnh đạo, cán bộ, chiến sỹ đã làm việc trực tiếp tại Hầm Chỉ huy tác chiến T1.
Trong ảnh là nguyên đại úy Nguyễn Đức Khánh, tiêu đồ viên - Cục Tác chiến từng công tác tại Hầm
thời kỳ cuối tháng 12 năm 1972.
Các chứng nhân lịch sử là những tiêu đồ viên của Cục tác chiến, những người công tác tại Hầm,
trực tiếp theo dõi đường đi của máy bay Mỹ khi tập kích Hà Nội hồi cuối tháng 12 năm 1972.
Với vai trò là Trung tâm Chỉ huy của Bộ Tổng Tư lệnh, Bộ Tổng Tham mưu, tất cả các sự kiện của cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước diễn ra đều có sự tham gia tích cực của hầm chỉ huy tác chiến. Trong đó điển hình là chỉ huy đánh bại cuộc tập kích chiến lược bằng không quân suốt 12 ngày đêm vào Hà Nội hồi cuối tháng 12 năm 1972, buộc Mỹ phải ký Hiệp định Paris năm 1973 về chấm dứt chiến tranh, lập lại hòa bình ở Việt Nam.