Phóng viên (PV): Trong năm qua, tình hình kinh tế - xã hội của Thành phố đã đạt được nhiều kết quả quan trọng. Đồng chí đánh giá thế nào về những thành công này?
Đồng chí Nguyễn Thiện Nhân: Cùng với cả nước, năm 2017 là năm TP. Hồ Chí Minh đạt được nhiều kết quả quan trọng, nổi bật, đã góp phần vào những thành tựu chung của cả nước.
Trước hết, TP. Hồ Chí Minh tiếp tục là trung tâm kinh tế lớn nhất cả nước, là đầu tàu kinh tế. Năm 2016, kinh tế Thành phố tăng trưởng 8,05% và năm 2017 tăng 8,25%. Điều đó giúp cho tỉ trọng đóng góp của Thành phố đối với cả nước được giữ vững ở mức khoảng 22%.
Thứ hai, thu ngân sách đạt kết quả tốt. Những năm qua, trung bình mỗi năm Thành phố đóng góp được 27-28% ngân sách cả nước. Trong năm 2017, chỉ tiêu giao cho Thành phố khá nặng, hơn 347.000 tỷ đồng, tức trung bình mỗi ngày Thành phố phải góp 1.000 tỷ. Kết thúc năm 2017, thu ngân sách đã vượt chỉ tiêu được giao, việc này rất có ý nghĩa.
Kết quả nổi bật thứ ba là thu hút đầu tư nước ngoài. Trong 5 năm trở về trước, xu hướng thu hút đầu tư nước ngoài có gặp khó khăn. Từ năm 2016 tới nay, tình hình thu hút vốn đầu tư nước ngoài có khởi sắc. Nếu như năm 2016, Thành phố thu hút được 3,46 tỷ đô la thì năm 2017 là 6,3 tỷ đô la (tăng hơn 85%). Đây là kết quả rất đáng khích lệ và nhờ vậy, tổng đầu tư nước ngoài của Thành phố năm ngoái chiếm 13%, năm nay chiếm gần 18% tổng vốn đầu tư.
Bên cạnh đó, các hoạt động về văn hóa, xã hội tiếp tục được giữ vững và nâng cao. Đặc biệt năm vừa rồi có hai sự kiện lớn là kỷ niệm 70 năm ngày Thương binh liệt sĩ và 100 năm Cách mạng tháng Mười Nga, nhiều hoạt động được tổ chức và được bạn bè quốc tế đánh giá cao. Ngoài ra, Thành phố còn tổ chức nhiều hoạt động thiết thực khác nhân kỷ niệm 55 năm ngày thiết lập quan hệ ngoại giao với Cộng hòa Dân chủ nhân dân Lào; kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao với Vương quốc Campuchia... Vấn đề trật tự trị an, quốc phòng - an ninh trên địa bàn được giữ vững.
Dưới góc độ quản lý, Thành phố đã tạo được những đổi mới đầu vào rất quan trọng và chúng tôi cho rằng, phải phát huy được tác dụng trong năm 2018 và những năm sau này. Cụ thể:
Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy TP. Hồ Chí Minh Nguyễn Thiện Nhân trả lời báo chí (ảnh:VL)
Thứ nhất, Thành phố đã quan tâm tìm cơ chế tạo vốn để phát triển Thành phố. Ví dụ như trong lĩnh vực xử lý rác thải là một minh chứng cụ thể. Bấy lâu nay, việc xử lý rác thải chủ yếu là chôn lấp, đã gây ra những bức xúc trong nhân dân. Với Nghị quyết của HĐND giảm tỉ lệ rác chôn từ 76% năm 2016 xuống còn 50% vào năm 2020, xuống còn 20% vào năm 2025, Thành phố xác định phải quyết tâm thực hiện.Tháng 12/2017, Thành phố đã đi đầu cả nước khi tổ chức lần đầu tiên một hội nghị kêu gọi nhà đầu tư biến rác thành điện. Đây là những công nghệ vào loại tiên tiến nhất thế giới và sẽ được triển khai từ nguồn vốn của xã hội. Ví dụ thứ hai là mới đầu năm 2018 này, Thành phố cũng đã tổ chức hội nghị giới thiệu các dự án chỉnh trang kênh rạch, với mục tiêu 20.000 nhà ven kênh rạch phải được giải quyết trong 5 năm. Hội nghị khá thành công, Thành phố sẽ triển khai đấu thầu đối với những dự án này và kêu gọi các nhà đầu tư dưới hình thức xã hội hóa.
Nhóm giải pháp đầu vào thứ hai là cơ chế phát triển, mà ở đây quan trọng nhất là Quốc hội đã thông qua tại Nghị quyết 54, ngày 24/11/2018. Nghị quyết 54 chỉ rõ cách làm để sử dụng nguồn lực hiệu quả hơn, và khi có kết quả tốt hơn thì chúng ta có điều kiện để đầu tư, chăm lo cho đồng bào, cán bộ, công chức tốt hơn. Đây là đổi mới thể chế đầu vào.
Nhóm giải pháp đầu vào thứ ba, năm qua, Thành phố đã công bố Đề án đô thị thông minh. Đại hội X Đảng bộ Thành phố có 7 đề án hiện đang được triển khai, song trong quá trình thực hiện không tránh được những khó khăn nhất định. Với cơ chế đặc thù của Quốc hội vừa thông qua đã cho phép Thành phố giải quyết một phần những khó khăn đang vướng phải, đồng thời Thành phố đã bổ sung bằng Đề án đô thị thông minh. Vói Đề án này, nhiều khả năng công tác quản lý sẽ tốt hơn, nâng tính dự báo, lường trước được nhiều vấn đề và ngăn chặn những tác động không tốt cho sự phát triển Thành phố.
Nhóm giải pháp đầu vào thứ tư, Thành ủy đã phối hợp với các đoàn thể, chính quyền địa phương ban hành Quyết định 1374 về xử thông tin nhân dân phản ánh, liên quan đến việc tập thể hay cá nhân có những biểu hiện vi phạm phẩm chất đạo đức, luật pháp cũng như quy định của Đảng.
Theo Quy định 1374, các thông tin có cơ sở từ 4 nguồn gồm: Ý kiến của cử tri; hoạt động giám sát của cơ quan dân cử; thông tin phản ánh, khiếu nại, tố cáo (của cán bộ, đảng viên, đoàn viên, hội viên và nhân dân) và thông tin phản ánh của báo chí. Các thông tin này yêu cầu phải được xem xét, giải quyết kịp thời. Lần đầu tiên Thành phố có quy định này.
Như vậy trong năm 2017, bên cạnh các thành tựu về kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh, thì chúng ta có 4 nội dung hoàn thiện thể chế, cơ chế hoạt động của Thành phố mà chúng tôi thấy là rất có ý nghĩa.
PV: Việc Quốc hội thông qua Nghị quyết 54 là một trong những sự kiện quan trọng của TP. Hồ Chí Minh trong năm 2017. Vậy đồng chí có thể cho biết Thành phố sẽ triển khai nhiệm vụ gì trong năm 2018?
Đồng chí Nguyễn Thiện Nhân: Nghị quyết 54 chính là nhằm thực hiện Kết luận số 21 của Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện Nghị quyết 16 phát triển TP. Hồ Chí Minh từ 2012-2020. Sau khi Quốc hội thông qua Nghị quyết 54, trong vòng hơn 1 tháng, Thành phố đã thông qua tất cả các văn bản cần thiết để triển khai Nghị quyết. Trước hết là Nghị quyết 08 của Ban Chấp hành Đảng bộ Thành phố ngày 6/12, về thực hiện Nghị quyết 54.
Trên cơ sở Nghị quyết này, HĐND TP. Hồ Chí Minh đã có Nghị quyết 25 ngày 7/12, triển khai thực hiện Nghị quyết 54 của Quốc hội về thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP. Hồ Chí Minh; xác định rõ việc làm, lộ trình thời gian các công việc sắp tới.
Ngày 29/12, UBND TP. Hồ Chí Minh cũng đã có Kế hoạch 6127, xác định 21 đề án triển khai thực hiện Nghị quyết 54. Như vậy, trước khi Nghị quyết 54 có hiệu lực, thì TP. Hồ Chí Minh đã có ba nhóm nghị quyết của cấp ủy, HĐND, UBND. Trên cơ sở đó, trong năm 2018, Thành phố sẽ chuẩn bị thông qua một số nhóm giải pháp như sau:
Thứ nhất, là vấn đề thực hiện ủy quyền và phân cấp. Việc này không tốn tiền, phải làm sớm. Trên cơ sở các công việc đã chuẩn bị thì trong tháng 3/2018, Thành phố sẽ trình HĐND Thành phố.
Thứ hai, vấn đề đặt ra cho chúng ta là phải quản lý các doanh nghiệp nhà nước theo mô hình gì? Vấn đề này từ nghị quyết của Trung ương phải làm,Thành phố đang chuẩn bị để tháng 4/2018 có thể thông qua đề án này.
Thứ ba, là vấn đề sắp xếp lại tên gọi một số đơn vị trực thuộc các sở, ngành của Thành phố để phù hợp với điều kiện của Thành phố là đông dân, kinh tế nhiều thành phần. Chúng ta đang chuẩn bị để tháng 5/2018 có thể trình đề án điều chỉnh tên gọi các tổ chức trực thuộc các sở, ngành của Thành phố.
Một vấn đề khác mà lãnh đạo Thành phố và người dân quan tâm là sắp xếp lại các ban quản lý của Thành phố cũng như quận, huyện; thu hẹp lại số ban, điều chỉnh tên gọi cho phù hợp. Chúng ta đang chuẩn bị để tháng 4/2018 có thể hoàn chỉnh đề án này.
Một nội dung nữa, liên quan đến tài chính, Nghị quyết 54 cho phép trên cơ sở tăng năng suất hiệu quả và tiết kiệm, thì có thể tăng thu nhập cho cán bộ, công chức Thành phố, với mức tăng không quá 1,8 lần trong 5 năm. Tháng 3/2018 sẽ trình HĐND Thành phố.
Nghị quyết 54 cũng cho phép Thành phố bổ sung và điều chỉnh một số loại phí. Dự kiến tháng 3/2018 sẽ trình điều chỉnh một số mức phí, như: Phí dừng ô tô lòng lề đường trong nội đô, qua đó điều tiết hành vi của người tham gia giao thông, hoặc phí bảo vệ môi trường với nước thải công nghiệp, cũng nằm trong khung lập pháp mà Thành phố được phép chọn khung phù hợp... Ngoài ra, Quốc hội cho phép Thành phố có thể huy động vay xã hội, phát hành trái phiếu địa phương. Dự kiến tháng 9 này, Thành phố sẽ đề xuất phương án vay bổ sung qua phát hành trái phiếu, tạo nguồn lực cho phát triển.
Tóm lại, với Nghị quyết của HĐND Thành phố , kế hoạch của UBND Thành phố, chúng ta có lộ trình cụ thể để làm những việc lớn. Với tinh thần đó, chúng tôi tin rằng, Thành phố sẽ thấy được trách nhiệm trước Quốc hội, Bộ Chính trị, cả nước, phát huy cơ chế đặc thù để phát triển nhanh hơn, bền vững hơn, qua đó đóng góp nhiều hơn cho cả nước.
PV: Năm 2018 là năm Thành phố sẽ có nhiều cơ hội để phát triển song cũng có không ít thách thức, vậy Thành phố sẽ làm gì để thực hiện nhiệm vụ năm 2018 và những năm tiếp theo, thưa đồng chí?
Đồng chí Nguyễn Thiện Nhân: Chúng ta biết rằng 2018 là năm bản lề với TP. Hồ Chí Minh và cả nước, là năm Thành phố sơ kết giữa nhiệm kỳ, nhằm rà soát 7 chương trình mà Đại hội Đảng bộ Thành phố lần thứ X (nhiệm kỳ 2015-2020) đã đề ra; đánh giá tiến độ, đề xuất giải pháp phù hợp với cơ chế mới, có bổ sung một số giải pháp mới.
Cụ thể, giải pháp mới đầu tiên ở đây là Nghị quyết 54 của Quốc hội về thí điểm cơ chế, chính sách phát triển TP .Hồ Chí Minh. Nghị quyết 54 đã điều chỉnh cách vận hành của Thành phố. Giải pháp thứ hai là phát triển đô thị thông minh.Thứ ba là song song với đẩy mạnh khởi nghiệp sáng tạo, Thành phố sẽ huy động lực lượng tư vấn trong nước và ngoài nước để thiết kế một khu đô thị sáng tạo của Thành phố, tích hợp 3 quận là quận 9 (nổi bật là Khu Công nghệ cao), quận 2 (là khu đô thị mới với trung tâm tài chính sẽ hình thành) và quận Thủ Đức (với 12 trường đại học trên 1.500 tiến sĩ giảng viên, 70.000 sinh viên) thành trung tâm đô thị sáng tạo với dân số gần 1 triệu người, làm hạt nhân để Thành phố triển khai cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư.
Một góc Thành phố phát triển năng động, hiện đại (ảnh:VL)
Như vậy, song song 7 chương trình của Thành phố đang triển khai, từ năm 2018 trở đi sẽ có thêm 3 chương trình lớn nữa. Gắn với đó là tiếp tục đẩy mạnh thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII nhằm nâng cao sức chiến đấu của tổ chức đảng, chất lượng đảng viên, chống suy thoái về tư tưởng đạo đức, tự diễn biến trong nội bộ, phát huy vai trò giám sát của nhân dân.
PV: Nhân dịp Tết Nguyên đán Mậu Tuất 2018, đồng chí có gửi gắm điều gì tới với người dân Thành phố?
Đồng chí Nguyễn Thiện Nhân: Năm 2018 với đồng bào cả nước và đặc biệt TP. Hồ Chí Minh là sự kiện kỷ niệm 50 năm cuộc tổng tiến công nổi dậy Mậu Thân 1968. Nửa thế kỷ đã trôi qua, nhưng ý chí tiến công, sự hi sinh dũng cảm, xả thân vì độc lập dân tộc, thống nhất đất nước, vì hòa bình cho mọi người Việt Nam của bộ đội Cụ Hồ, của các chiến sĩ biệt động Sài gòn – Gia Định, của các má, các anh chị, các em vùng ven, cũng như nội đô vẫn sống mãi trong trái tim, khối óc của người Việt Nam.
Vì vậy, bước vào năm 2018 chính là năm với khí thế của Mậu Thân, tình cảm trách nhiệm với những người đã hi sinh để chúng ta có được cuộc sống như ngày hôm nay.
Sau 42 năm độc lập, tự do, thống nhất, thì năm 2018 là năm thể hiện Việt Nam từ đất nước hoang tàn đổ nát đã trở thành một quốc gia phát triển trung bình. Hiện nay, về kinh tế thì theo sức mua tương đương, chúng ta đứng hàng 35 thế giới, là kết quả rất đáng trân trọng; là đất nước hòa bình, ổn định chính trị; là đối tác tin cậy có trách nhiệm trong cộng đồng quốc tế cũng như ASEAN. Trong sự vươn lên đó của đất nước, TP. Hồ Chí Minh có đóng góp không nhỏ.
Với truyền thống đoàn kết, kiên cường, sáng tạo, nghĩa tình, nếu chúng ta quan sát sự phát triển thế giới trong hai, ba năm gần đây thì thấy thế giới đang có sự chuyển biến về chính trị cũng như kinh tế. Thời cơ mới đi kèm vời thách thức mới, để Việt Nam cất cánh cao hơn, nhanh hơn, để TP. Hồ Chí Minh tiếp tục là đầu tàu kinh tế của cả nước thì mỗi đảng viên, công chức, người lao động Thành phố, mỗi cơ quan, doanh nghiệp, trường học, đơn vị lực lượng vũ trang của Thành phố mang tên Bác cần đoàn kết hơn, kiên cường hơn, sáng tạo hơn, nghĩa tình hơn.
Với tinh thần đó, nhân dịp đầu Xuân năm mới, tôi xin kính chúc hơn 9 triệu đồng bào Thành phố một năm mới Mậu Tuất nhiều sức khỏe, may mắn, sáng tạo, thành công và hạnh phúc, một mùa Xuân mới hơn hẳn những Xuân qua đang đến với mỗi người, mỗi gia đình, mỗi người Việt Nam chúng ta.
PV: Xin trân trọng cảm ơn Đồng chí và xin kính chúc Đồng chí một năm mới An khang, thịnh vượng!