Đề xuất bỏ chế độ hợp đồng không xác định thời hạn đối với viên chức

Tại  chương trình Phiên họp thứ 33 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội mới đây, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Lê Vĩnh Tân đã trình dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Cán bộ, công chức và Luật Viên chức.

Bộ trưởng Bộ Nội vụ Lê Vĩnh Tân nêu rõ, dự thảo Luật tập trung vào 3 nhóm vấn đề: Một là, thể chế hóa chủ trương, đường lối của Đảng đã được ghi rõ trong Nghị quyết; Hai là, sửa đổi, bổ sung các điều để định hướng phát triển trong thời gian tới theo chủ trương, đường lối của Đảng; Ba là, sửa đổi các nội dung vướng mắc trong quá trình thực hiện.

Trong đó, một trong những nội dung đáng chú ý là về thực hiện chế độ hợp đồng xác định thời hạn đối với viên chức tuyển dụng mới. Theo Bộ trưởng Bộ Nội vụ, hiện có 2 phương án. Cụ thể, phương án 1: Thể chế hóa chủ trương của Đảng theo hướng đối với tất cả các trường hợp viên chức được tuyển dụng mới sau khi Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Cán bộ, công chức và Luật Viên chức có hiệu lực sẽ thực hiện ký kết hợp đồng xác định thời hạn nhằm bảo đảm cơ chế cạnh tranh, khắc phục tình trạng “không có vào, có ra” tâm lý “viên chức suốt đời” trong đội ngũ viên chức.

Phương án 2: Giữ như quy định hiện hành, theo đó đối với viên chức được tuyển dụng mới thì sau khi ký kết hợp đồng xác định thời hạn (tối đa 2 lần) sẽ ký hợp đồng không xác định thời hạn để bảo đảm tâm lý ổn định, tránh cơ chế xin – cho khi đến hạn ký lại hợp đồng. Theo phương án này thì vẫn bảo đảm chủ trương, đường lối của Đảng về thực hiện chế độ hợp đồng viên chức có thời hạn đối với trường hợp tuyển dụng mới, đồng thời bổ sung quy định đối với trường hợp đơn vị sự nghiệp công lập ở vùng sâu, vùng xa, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn thì khi tuyển dụng mới viên chức được ký kết ngay hợp đồng không xác định thời hạn.

“Dự thảo Luật được thể hiện theo phương án 1” – Bộ trưởng Lê Vĩnh Tân cho biết.

Thẩm tra dự luật, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Nguyễn Khắc Định cho biết, qua thảo luận, trong Ủy ban Pháp luật về vấn đề này hiện có hai loại ý kiến khác nhau. Trong đó, đa số ý kiến tán thành Phương án 1. Vì quy định như vậy bảo đảm thể chế, bám sát yêu cầu của nghị quyết Trung ương, tạo được sự khác biệt căn bản giữa “công chức” và “viên chức”, khắc phục được hạn chế trong quản lý đội ngũ viên chức là “vào dễ, ra khó”, tạo thuận lợi để các đơn vị sự nghiệp công lập lựa chọn viên chức phù hợp với vị trí việc làm; đồng thời bảo đảm được cơ chế cạnh tranh, tạo động lực để viên chức đã được tuyển dụng liên tục phấn đấu nâng cao trình độ, hoàn thành tốt chức trách, nhiệm vụ.

Tuy nhiên, theo phương án này sẽ tạo ra sự không thống nhất giữa viên chức được tuyển dụng trước và sau ngày dự thảo Luật này có hiệu lực. Đồng thời, phải sửa đổi, bổ sung quy định về vấn đề này của Bộ luật Lao động theo hướng mở để bảo đảm tính thống nhất của hệ thống pháp luật (theo Điều 22 của Bộ luật Lao động thì không được ký hợp đồng lao động xác định thời hạn quá 2 lần).

Bên cạnh đó, một số ý kiến tán thành Phương án 2. Vì quy định như vậy tạo tâm lý yên tâm cho người lao động là viên chức (hợp đồng làm việc), bảo đảm thống nhất với Bộ luật Lao động, bảo đảm sự ổn định, thống nhất trong quản lý viên chức, đồng thời có thay đổi một phần, tạo cơ chế sàng lọc bước đầu. Tuy nhiên, theo phương án này cần nghiên cứu sửa đổi đồng bộ một số quy định liên quan, bảo đảm mạnh mẽ hơn cơ chế có “đóng” có “mở” để đề cao vai trò của người sử dụng lao động trong việc lựa chọn người lao động phù hợp với vị trí công việc (như gắn việc đánh giá, phân loại với sử dụng, làm động lực để người lao động luôn nỗ lực, cố gắng); đồng thời, bảo đảm quyền của người lao động (có thể chấm dứt hợp đồng khi các quyền, lợi ích của mình không được bảo đảm). Quy định như vậy cũng là đáp ứng một phần yêu cầu của nghị quyết Trung ương, phù hợp với điều kiện thực tế hiện nay./.