Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Ngọc Thiện phát biểu tại hội trường. (Ảnh: Quang Khánh)
Tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa XIV, chiều 23/5 Quốc hội đã thảo luận về dự án Luật Thư viện. Tờ trình về dự án Luật nêu rõ: Pháp lệnh Thư viện được Ủy ban Thường vụ Quốc hội thông qua ngày 28/12/2000 đã tạo cơ sở pháp lý cho hoạt động thư viện, góp phần thúc đẩy sự nghiệp thư viện phát triển, phục vụ nâng cao dân trí, đáp ứng nhu cầu học tập, nghiên cứu và giải trí của người dân.
Sau hơn 18 năm thi hành, Pháp lệnh Thư viện đã bộc lộ nhiều bất cập, chưa bao quát được hết mọi vấn đề, quan hệ xã hội mới phát sinh. Mặt khác, sự phát triển và thay đổi của hệ thống pháp luật Việt Nam, Hiến pháp 2013, các đạo luật quan trọng được ban hành khiến nhiều quy định của Pháp lệnh không còn phù hợp.
Luật Thư viện được ban hành sẽ góp phần tạo hành lang pháp lý phát triển sự nghiệp thư viện; phát triển văn hóa đọc; khuyến khích cộng đồng, xã hội tham gia và thiết lập cơ chế bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân trong nước và nước ngoài trong hoạt động thư viện; nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý nhà nước; tạo cơ sở pháp lý nâng cao năng lực để thư viện thực hiện tốt vai trò là trung tâm thông tin, văn hóa, giáo dục hữu ích, bảo đảm quyền tiếp cận thông tin, lợi ích hưởng thụ văn hóa và học tập suốt đời của nhân dân, góp phần truyền bá tri thức nhân loại, giữ gìn bản sắc văn hóa của dân tộc, xây dựng xã hội học tập và phát triển con người Việt Nam toàn diện.
Trình bày Báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục TN, TN và NĐ Phan Thanh Bình cho biết, một số chính sách còn chưa cụ thể; chính sách đầu tư tập trung cho một số thư viện trung tâm có vai trò quan trọng là chính sách mới chưa được đánh giá tác động cụ thể.
Ủy ban đề nghị quy định cụ thể hơn việc ưu tiên đầu tư phát triển tài nguyên số, hoạt động liên thông giữa các thư viện; phát triển hệ thống thư viện công cộng phù hợp với đặc thù các địa bàn, nhất là địa bàn vùng sâu, vùng xa; khuyến khích xã hội hóa để huy động các nguồn lực tham gia xây dựng, phát triển thư viện. Một số chính sách như nghiên cứu, ứng dụng thành tựu khoa học và công nghệ tiên tiến vào hoạt động thư viện, hợp tác quốc tế cần được cân nhắc đưa lên mức nhà nước ưu tiên đầu tư, thay vì hỗ trợ để tăng hiệu lực. Đồng thời, nghiên cứu, bổ sung quy định mang tính nguyên tắc về đặc thù thư viện trung tâm có vai trò quan trọng; cũng như trách nhiệm của các thư viện này ngay tại Luật để đảm bảo tính khả thi.
Đồng tình với quan điểm trên, đại biểu Trần Văn Túy (Bắc Ninh) cho rằng, Luật Thư viện phải quan tâm đến vấn đề tiếp cận thông tin, thúc đẩy văn hóa đọc, tạo điều kiện cho mọi người tiếp cận thông tin, tạo nền tảng tri thức. Cho rằng, nội dung Luật chưa giải quyết được căn cơ vấn đề, hệ thống thư viện công lập hiện nay còn bất cập về mô hình tổ chức, từ thôn, xã, huyện, tỉnh, ông Trần Văn Túy băn khoăn khi lượng độc giả sử dụng thư viện còn rất hạn chế…
"Chúng ta cần nghiên cứu làm sao để có thể đẩy mạnh xã hội hóa thư viện, phát triển tốt hệ thống thư viện ngoài công lập", đại biểu nêu ý kiến.
Đề cập đến vấn đề xây dựng thư viện số, đại biểu Trần Văn Túy cho rằng, điều quan trọng nhất là phải có sự liên thông về dữ liệu và việc triển khai thực hiện cũng rất công phu. Theo đại biểu, bước đầu cần nghiên cứu, đầu tư có trọng điểm để số hóa sách dùng chung cũng như cơ chế quản lý, đảm bảo theo kịp xu thế phát triển của thời đại...
Bên cạnh đó, các đại biểu cho rằng, dự án Luật Thư viện cần quy định phù hợp hơn về địa điểm; cán bộ thư viện ngoài trình độ chuyên môn, có cần quy định về trình độ công nghệ thông tin hay không cũng cần được làm rõ trong Luật.../.