Cần thực hiện đồng bộ các giải pháp để đẩy nhanh dòng vốn tín dụng

(ĐCSVN) - Từ đầu năm đến nay, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cho biết đã chủ động triển khai các giải pháp điều hành chính sách tiền tệ và hoạt động ngân hàng phù hợp. Kết quả diễn biến tiền tệ, tín dụng và hoạt động ngân hàng trong 4 tháng đầu năm 2014 được đánh giá đã có những diễn biến tích cực và phù hợp với mục tiêu, và định hướng đặt ra.

Ảnh minh họa (nguồn: sbv.gov.vn)

Ngay từ đầu năm, NHNN đã ban hành Chỉ thị 01/CT-NHNN ngày 15/1/2014 chỉ đạo toàn hệ thống tổ chức thực hiện chính sách tiền tệ và đảm bảo hoạt động ngân hàng an toàn, hiệu quả năm 2014 nhằm cụ thể hóa các mục tiêu, nhiệm vụ đặt ra cho ngành Ngân hàng trong năm 2014. Trên cơ sở chỉ đạo của Chính phủ, nhiệm vụ, mục tiêu tại Chỉ thị 01/CT-NHNN và bám sát diễn biến kinh tế vĩ mô tiền tệ, trong 4 tháng đầu năm 2014, NHNN đã chủ động triển khai các giải pháp điều hành chính sách tiền tệ và hoạt động ngân hàng phù hợp, trong đó tập trung vào 5 giải pháp sau tích cực.

Thứ nhất, NHNN đã điều hành đồng bộ các công cụ chính sách tiền tệ, chủ động đưa tiền ra và rút bớt tiền về linh hoạt qua các kênh để kiểm soát lượng tiền cung ứng, hỗ trợ thanh khoản cho các tổ chức tín dụng (TCTD), ổn định thị trường tiền tệ, ngoại hối trong điều kiện mua ngoại tệ để tăng dự trữ ngoại hối nhà nước. Theo đó, NHNN cho biết đã điều hành linh hoạt thị trường mở để hỗ trợ thanh khoản cho các TCTD một cách kịp thời, đặc biệt vào dịp Tết Nguyên đán Giáp Ngọ khi nhu cầu rút tiền của Kho bạc Nhà nước, bảo hiểm xã hội tăng cao, đồng thời thực hiện rút tiền về sau Tết qua kênh phát hành tín phiếu NHNN để điều tiết vốn khả dụng dư thừa và hạn chế tác động của lượng tiền đưa ra mua ngoại tệ lên tổng phương tiện thanh toán, ổn định thị trường tiền tệ, ngoại hối.

Thứ hai, trên cơ sở mục tiêu kiểm soát tăng trưởng tín dụng định hướng toàn hệ thống cả năm 2014 khoảng 12-14%, NHNN đã thông báo chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng cho từng TCTD và yêu cầu các TCTD thực hiện theo chỉ tiêu được giao, đồng trong quá trình thực hiện sẽ bám sát diễn biến tăng trưởng tín dụng của toàn hệ thống và tình hình tài chính khả năng mở rộng tín dụng của từng TCTD để linh hoạt điều chỉnh chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng. Để tháo gỡ khó khăn cho sản xuất, kinh doanh, NHNN cho biết đã tiếp tục thực hiện các giải pháp hỗ trợ các TCTD mở rộng tín dụng đi đôi với an toàn tín dụng, tác động chuyển dịch cơ cấu tín dụng theo hướng ưu tiên tập trung vốn cho vay đối với lĩnh vực ưu tiên. Đồng thời, chỉ đạo các TCTD cân đối nguồn vốn phục vụ kịp thời để cho vay thu mua, tạm trữ lúa, gạo để hỗ trợ cho nông dân vụ Đông Xuân 2013-2014, tích cực triển khai gói hỗ trợ nhà ở 30.000 tỷ theo Nghị quyết số 02/NĐ-CP của Chính phủ, chương trình liên kết 4 nhà trong xây dựng cơ bản, chỉ đạo các ngân hàng thương mại (NHTM) nhà nước thực hiện chính sách cho vay hỗ trợ đối với lĩnh vực chăn nuôi, thủy sản. Bên cạnh đó, hệ thống ngân hàng đã chủ động tiếp cận doanh nghiệp cùng nhận diện những khó khăn để có các giải pháp tháo gỡ phù hợp, triển khai nhân rộng mô hình kết nối ngân hàng, doanh nghiệp đã và đang triển khai có hiệu quả tại Thành phố Hồ Chí Minh áp dụng cho các địa bàn kinh tế trọng điểm, tạo điều kiện cho các TCTD mở rộng tín dụng có hiệu quả, đáp ứng nhu cầu vốn cho nền kinh tế.

Thứ ba, điều chỉnh giảm các mức lãi suất phù hợp với xu hướng giảm của lạm phát, diễn biến thị trường tiền tệ và thanh khoản của hệ thống TCTD nhằm tiếp tục tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh. Sau khi giữ ổn định các mức lãi suất trong hơn 2 tháng đầu năm, từ ngày 18/3/2014, NHNN đã điều chỉnh giảm 0,5%/năm các mức lãi suất điều hành; giảm 0,2%-1%/năm lãi suất tiền gửi tối đa bằng VND ở kỳ hạn dưới 6 tháng; giảm 0,25%/năm lãi suất tối đa đối với tiền gửi bằng USD, giảm 1%/năm lãi suất cho vay ngắn hạn tối đa bằng VND đối với các lĩnh vực ưu tiên; giảm 1%/năm lãi suất của NHTM Nhà nước đối với dư nợ của các khoản cho vay hỗ trợ nhà ở xuống 5%/năm từ ngày 06/01/2014. Bên cạnh đó, NHNN đã yêu cầu 5 NHTM Nhà nước thực hiện cho vay mới đối với các hộ gia đình, trang trại, hợp tác xã, doanh nghiệp phát triển sản xuất chăn nuôi, giết mổ để cấp đông, chế biến thịt lợn, thịt gia cầm, nuôi và chế biến cá tra, tôm xuất khẩu với lãi suất tối đa 8%/năm; quy định mức lãi suất cho vay đối với các thương nhân vay thu mua tạm trữ thóc gạo vụ Đông Xuân 2014 tối đa là 7%/năm theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ; tiếp tục kêu gọi các TCTD trên cơ sở khả năng tài chính điều chỉnh giảm lãi suất đối với những khoản cho vay cũ về dưới mức 13%/năm.

Thứ tư, điều hành tỷ giá, thị trường ngoại hối linh hoạt, phù hợp với cung cầu ngoại tệ cũng như diễn biến kinh tế vĩ mô để ổn định thị trường ngoại hối và tỷ giá. Theo đó, ngay từ đầu năm, NHNN cam kết ổn định giá trị đồng Việt Nam với mức biến động cả năm không quá 2% và trên cơ sở bám sát diễn biến vĩ mô, cung cầu ngoại tệ, chủ động điều hành ổn định tỷ giá bình quân liên ngân hàng và tỷ giá mua ngoại tệ của NHNN để định hướng tỷ giá giao dịch của các TCTD và khuyến khích xuất khẩu, đảm bảo thị trường ngoại hối hoạt động hiệu quả, thông suốt; phối hợp đồng bộ các công cụ chính sách tiền tệ để ổn định tỷ giá và mua được một lượng lớn ngoại tệ bổ sung Dự trữ ngoại hối Nhà nước nhưng vẫn đảm bảo ổn định tiền tệ, kiểm soát lạm phát.

Thứ năm, tiếp tục đẩy mạnh công tác thông tin, truyền thông, chủ động đưa thông tin kịp thời về các giải pháp điều hành chính sách tiền tệ và hoạt động ngân hàng, nhằm tạo lòng tin cho cộng đồng doanh nghiệp và người dân về các chính sách của Chính phủ và NHNN, đưa các giải pháp chính sách vào cuộc sống và hỗ trợ hiệu quả cho điều hành chính sách tiền tệ.

Hiệu quả từ những giải pháp đồng bộ

Với việc triển khai đồng bộ và quyết liệt các giải pháp ngay từ những tháng đầu năm, diễn biến tiền tệ, tín dụng và hoạt động ngân hàng trong 4 tháng đầu năm 2014 đã có những chuyển biến tích cực và phù hợp với mục tiêu, định hướng điều hành của cả năm.

Cụ thể, huy động vốn tiếp tục tăng so với đầu năm. Tính đến ngày 22/4/2014 huy động vốn của toàn hệ thống tăng 3,09% so với đầu năm, trong đó huy động vốn bằng VND tăng 4,26%, huy động vốn bằng ngoại tệ giảm 3,98%. Huy động vốn bằng VND tăng chủ yếu ở khu vực dân cư (tăng 7,48%) trong điều kiện mặt bằng lãi suất tiền gửi VND giảm cho thấy gửi tiền vào hệ thống ngân hàng vẫn đang là kênh lựa chọn của người dân. Tăng trưởng huy động vốn bằng VND cao trong khi huy động vốn bằng ngoại tệ giảm là phù hợp với chủ trương chuyển từ quan hệ huy động-cho vay sang quan hệ mua-bán ngoại tệ và cho thấy niềm tin của người dân vào hệ thống TCTD tăng lên.

Đáng chú ý, thanh khoản của hệ thống các TCTD được đảm bảo và dư thừa so với yêu cầu dự trữ bắt buộc và nhu cầu thanh toán. Trong 4 tháng đầu năm, vốn khả dụng bằng VND của các TCTD tương đối ổn định, dư thừa so với yêu cầu dự trữ bắt buộc và nhu cầu thanh toán, nhu cầu vay vốn của các NHTM qua nghiệp vụ thị trường mở và tái cấp vốn từ NHNN không nhiều. Thanh khoản khả quan giúp lãi suất diễn biến tích cực. Lãi suất thị trường liên ngân hàng diễn biến ổn định và có xu hướng giảm so với cuối năm 2013, đến ngày 22/04/2013, lãi suất qua đêm là 1,8-2,2%/năm, 1 tuần là 2,0-2,5%/năm, 1 tháng là 3,0-3,4%/năm.

Cùng với đó, mặt bằng lãi suất huy động lãi suất VND đã giảm 0,5-1,5%/năm so với cuối năm 2013, lãi suất cho vay đối với các lĩnh vực ưu tiên giảm 1%/năm so với cuối năm 2013. Các NHTM đều tuân thủ nghiêm mức trần lãi suất huy động và cho vay ngắn hạn bằng VND của NHNN. Hiện lãi suất huy động của TCTD phổ biến ở mức 0,8-1%/năm đối với tiền gửi không kỳ hạn và có kỳ hạn dưới 1 tháng; 5,5-6%/năm đối với tiền gửi có kỳ hạn 1 tháng đến dưới 6 tháng; 6-7,5%/năm đối với tiền gửi có kỳ hạn từ 6 tháng đến dưới 12 tháng, kỳ hạn trên 12 tháng 7,5-8,3%/năm. Lãi suất cho vay đối với các lĩnh vực ưu tiên phổ biến ở mức 7-8%/năm; cho vay lĩnh vực sản xuất, kinh doanh khác khoảng 9-10,5%/năm đối với ngắn hạn; 11-12,5%/năm đối với trung và dài hạn; trong đó, một số doanh nghiệp có tình hình tài chính lành mạnh, minh bạch, phương án, dự án sản xuất kinh doanh hiệu quả lãi suất cho vay chỉ 6-7%/năm.

Đồng thời, lãi suất của các khoản vay cũ tiếp tục được các TCTD tích cực rà soát và điều chỉnh giảm theo lời hiệu triệu của Thống đốc NHNN. Đến ngày 3/4/2014, dư nợ cho vay bằng VND có lãi suất trên 15%/năm chiếm 5,5% tổng dư nợ cho vay VND, giảm mạnh so với tỷ trọng 65,8% trước thời điểm 15/7/2012; dư nợ cho vay bằng VND có lãi suất trên 13%/năm chiếm 16,62% dư nợ cho vay bằng VND, giảm so với tỷ trọng 31% vào tháng 6/2013. Việc các TCTD tích cực điều chỉnh giảm lãi suất của các khoản cho vay cũ thể hiện sự chia sẻ khó khăn của ngành ngân hàng đối với nền kinh tế mặc dù lợi nhuận của các TCTD có xu hướng sụt giảm. Đến nay, các khoản cho vay cũ có lãi suất trên 13%/năm chủ yếu là các khoản cho vay đối với lĩnh vực có rủi ro cao, các khoản vay trung và dài hạn có chi phí huy động vốn cao hơn và rủi ro lớn hơn các khoản vay ngắn hạn. Trong thời gian tới, các TCTD tiếp tục chủ động rà soát và trên cơ sở khả năng tài chính điều chỉnh giảm lãi suất các khoản cho vay cũ để hỗ trợ hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.

Đặc biệt, tín dụng sau khi giảm trong 2 tháng đầu năm theo tính quy luật của những năm gần đây nhưng đã có sự cải thiện từ tháng 3 đến nay. Tính đến ngày 22/4/2014, tín dụng tăng 0,62% so với cuối năm 2013; trong đó diễn biến tăng trưởng tín dụng đã có chiều hướng tích cực, phản ánh qua tín dụng đã tăng trưởng trở lại trong tháng 3. Nếu như tín dụng tháng 1 giảm 0,5% và giảm 0,67% trong tháng 2, thì trong tháng 3 tín dụng đã tăng khoảng 1,67% so với tháng 2, phù hợp với xu hướng của những năm trước. Nếu so với cùng kỳ năm trước, đến ngày 22/4/2014, tín dụng tăng khoảng 11,04%, tương đương mức tăng trưởng của cùng kỳ năm ngoái.

NHNN cho biết, trong bối cảnh lạm phát so cùng kỳ tăng ở mức thấp (4,45%), tín dụng đã có tăng trưởng thực, có tác dụng mở rộng đầu tư để hỗ trợ tăng trưởng kinh tế. Cơ cấu tín dụng tiếp tục chuyển dịch theo hướng tập trung vào các ngành, lĩnh vực ưu tiên theo chủ trương của Chính phủ, trong đó các lĩnh vực nông nghiệp, xuất khẩu, công nghiệp hỗ trợ và doanh nghiệp ứng dụng công nghệ cao có mức tăng trưởng tín dụng cao hơn so với tăng trưởng tín dụng chung toàn hệ thống.

Ngoài ra, thị trường ngoại hối và tỷ giá về có diễn biến tích cực, phù hợp với diễn biến cung cầu ngoại tệ trên thị trường, đảm bảo thị trường ngoại hối hoạt động hiệu quả, thông suốt. Tỷ giá và thị trường ngoại hối trong 4 tháng đầu năm ổn định, qua đó NHNN tiếp tục mua được ngoại tệ bổ sung dự trữ ngoại hối Nhà nước, tạo nguồn can thiệp khi cần thiết. Đến ngày 24/4/2014, tỷ giá bình tỷ giá bình quân liên ngân hàng tiếp tục duy trì ở mức 21.036 VND/USD, tỷ giá mua bán tại các NHTM ở mức 21.090/21.130 VND/USD.

Từ những kết quả nêu trên cho thấy, NHNN đã triển khai quyết liệt các giải pháp và đến nay diễn biến tiền tệ, tín dụng đang theo đúng hướng và phù hợp với chủ trương chỉ đạo của Quốc hội, Chính phủ. Trong thời gian tới, theo dự báo cáo của các chuyên gia, kinh tế thế giới và trong nước còn khó khăn, hệ thống ngân hàng đã thực hiện nhiều giải pháp và có thể nói là hết sức có thể nhưng đến nay tín dụng vẫn chưa tăng cao. Trong đó, tín dụng tăng chậm vào những tháng đầu năm ngoài các nguyên nhân mang tính tạm thời như nhu cầu vay vốn của doanh nghiệp ở mức thấp, một số ngành, lĩnh vực hoạt động sản xuất, kinh doanh có tính mùa vụ và chưa có nhu cầu vay vốn các tháng đầu năm; thì còn là do sức hấp thụ vốn của nền kinh tế vẫn yếu, tình trạng nợ đọng ngân sách, nợ giữ doanh nghiệp và ngân hàng nhưng doanh nghiệp không có dòng tiền do không có đầu ra, nhiều doanh nghiệp không đủ điều kiện vay vốn.

Điều này cho thấy để đẩy nhanh dòng vốn tín dụng, đòi hỏi tiếp tục thực hiện đồng bộ các giải pháp chính sách để tháo gỡ những nút thắt quan trọng như xử lý nợ xấu, tăng tổng cầu, hỗ trợ thị trường, tiêu thụ sản phầm đầu ra, giải quyết dứt điểm nợ đọng của ngân sách...

Trong những tháng tiếp theo của năm 2014, NHNN khẳng định sẽ tiếp tục điều điều hành chính sách tiền tệ chủ động và linh hoạt phối hợp chặt chẽ với chính sách tài khóa nhằm kiểm soát lạm phát theo mục tiêu đề ra, ổn định kinh tế vĩ mô, hỗ trợ tăng trưởng kinh tế ở mức hợp lý, bảo đảm thanh khoản của các TCTD và nền kinh tế. Bên cạnh đó, điều hành linh hoạt nghiệp vụ thị trường mở, lãi suất và tỷ giá ở mức phù hợp với diễn biến kinh tế vĩ mô, tiền tệ, đặc biệt là diễn biến của lạm phát; tập trung triển khai các giải pháp tín dụng để đạt được mục tiêu tín dụng cả năm 2014 là 12-14%, thực hiện các giải pháp tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy sản xuất kinh doanh phát triển; tiếp tục đẩy mạnh triển khai việc cơ cấu lại hệ thống các TCTD, xử lý nợ xấu nhằm lành mạnh hóa hoạt động của các TCTD, đảm bảo an toàn hệ thống./.