Các đại biểu trao đổi trong giờ nghỉ giải lao. Ảnh: Phương Hoa/TTXVN
Theo Tờ trình, Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Phùng Xuân Nhạ cho biết, Nghị quyết số 88/2014/QH13 ngày 28 tháng 11 năm 2014 của Quốc hội yêu cầu từ năm học 2018 - 2019 bắt đầu triển khai áp dụng chương trình giáo dục phổ thông và sách giáo khoa mới theo hình thức cuốn chiếu đối với mỗi cấp tiểu học, THCS và THPT.
Đến nay, việc thực hiện Nghị quyết 88 của Quốc hội tuy đã đạt được một số kết quả nhưng còn nhiều hạn chế, bất cập. Chương trình giáo dục phổ thông mới chưa được ban hành để làm căn cứ biên soạn sách giáo khoa, thời gian thực tế để hoàn thành việc xây dựng chương trình giáo dục phổ thông mới cần nhiều hơn khoảng 1 năm so với dự kiến; việc chuẩn bị điều kiện về giáo viên, cán bộ quản lý và cơ sở vật chất của các cơ sở giáo dục phổ thông trên phạm vi toàn quốc còn gặp nhiều khó khăn. Nếu triển khai áp dụng chương trình giáo dục phổ thông và sách giáo khoa mới ngay từ năm học 2018 - 2019 sẽ khó yên tâm về chất lượng.
Mặt khác, Hội nghị lần thứ sáu Ban Chấp hành Trung ương Đảng khoá XII vừa thông qua Nghị quyết một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả; Nghị quyết về tiếp tục đổi mới hệ thống tổ chức và quản lý, nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động của các đơn vị sự nghiệp công lập. Chính phủ cần có thời gian để chỉ đạo triển khai các nghị quyết này trong ngành Giáo dục, đánh giá tác động của chính sách đối với việc thực hiện đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông và có biện pháp giải quyết.
Để đảm bảo chất lượng, hiệu quả xây dựng và áp dụng chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông mới theo Nghị quyết của Đảng, Quốc hội và Chính phủ đồng thời tạo sự đồng thuận, yên tâm của xã hội cần điều chỉnh lộ trình triển khai áp dụng chương trình giáo dục phổ thông và sách giáo khoa mới.
Do đó, Chính phủ trình Quốc hội xem xét, cho phép triển khai áp dụng chương trình giáo dục phổ thông và sách giáo khoa mới theo hình thức cuốn chiếu đối với cấp tiểu học từ năm học 2019 -2020, đối với cấp THCS từ năm học 2020 - 2021 và đối với cấp THPT từ năm học 2021 - 2022.
Lộ trình cụ thể đối với từng lớp như sau:
- Năm học 2019 - 2020: Lớp 1;
- Năm học 2020 - 2021: Lớp 2 và lớp 6;
- Năm học 2021 - 2022: Lớp 3, lớp 7 và lớp 10;
- Năm học 2022 - 2023: Lớp 4, lớp 8 và lớp 11;
- Năm học 2023 - 2024: Lớp 5, lớp 9 và lớp 12.
Như vậy, so với lộ trình nêu tại Nghị quyết số 88/2014/QH13 ngày 28 tháng 11 năm 2014 của Quốc hội, việc bắt đầu áp dụng chương trình giáo dục phổ thông và sách giáo khoa mới ở cấp tiểu học chậm 1 năm, ở cấp trung học cơ sở chậm 2 năm và ở cấp trung học phổ thông chậm 3 năm.
Thảo luận ở hội trường, các đại biểu nhất trí với sự cần thiết phải lùi thời gian bắt đầu áp dụng chương trình, sách giáo khoa GDPT mới để có điều kiện chuẩn bị tốt nhất, bảo đảm tính khả thi và chất lượng khi thực hiện chương trình; tránh lặp lại những hạn chế, bất cập do việc triển khai thiếu đồng bộ như đã xảy ra khi thực hiện đổi mới chương trình GDPT theo Nghị quyết 40/2000/QH10 của Quốc hội.
Tuy nhiên, về thời gian triển khai, các đại biểu chia ra 2 loại ý kiến: Loại ý kiến thứ nhất tán thành với phương án lùi 1 năm như trong Tờ trình của Chính phủ. Loại ý kiến thứ hai, đề nghị bắt đầu thực hiện chương trình, sách giáo khoa GDPT mới chậm lại 2 năm.
Ý kiến của nhiều đại biểu cho rằng, các công việc liên quan đến xây dựng chương trình và sách giáo khoa trong thời gian tới còn rất nhiều, bao gồm: xây dựng chương trình môn học, hoạt động giáo dục; biên soạn, thẩm định sách giáo khoa và tài liệu giáo dục chung và của địa phương; giảng dạy thí điểm, rút kinh nghiệm, điều chỉnh sách giáo khoa và triển khai đại trà... Việc chuẩn bị các điều kiện cần thiết cho thực hiện chương trình, sách giáo khoa mới như: tập huấn, bồi dưỡng đội ngũ giáo viên, hoàn thiện cơ sở vật chất... cần có thời gian cũng như sự vào cuộc của các bộ, ngành, các địa phương và cơ sở giáo dục.
Cho ý kiến về thời gian lùi việc triển khai thực hiện chương trình giáo dục phổ thông hiện đang có các ý kiến khác nhau, theo đại biểu Nguyễn Thị Mai Hoa (Đồng Tháp) để làm rõ và để có căn cứ cho các đại biểu Quốc hội lựa chọn phương án nào phù hợp, cần phân tích thêm những yếu tố cùng tham gia vào quá trình triển khai thực hiện chương trình bao gồm có 3 yếu tố. Một là chương trình sách giáo khoa. Hai là đội ngũ giáo viên. Ba là cơ sở vật chất. Ở hai yếu tố đầu tiên là chương trình sách giáo khoa và đội ngũ giáo viên thì chủ yếu trách nhiệm thuộc Bộ GD&ĐT và hiện nay Bộ đang thể hiện quyết tâm rất lớn và tiến độ cũng như những điều kiện để triển khai 2 yếu tố này đang trong một điều kiện rất ổn. Riêng về cơ sở vật chất, đại biểu cho rằng phụ thuộc vào điều kiện của các địa phương và rất khó, chúng ta không thể trả lời được lùi 1 năm hay lùi 2 năm hay lùi 5 năm, 10 năm thì sẽ bảo đảm được cơ sở vật chất.
“Tôi nghiên cứu trong Nghị quyết 88 có nêu rõ chương trình giáo dục phổ thông phải phù hợp với điều kiện thực tiễn về đội ngũ giáo viên, về cơ sở vật chất, về kỹ thuật của nhà trường và việc thực hiện chương trình giáo dục phổ thông thống nhất nhưng mềm dẻo, linh hoạt. Đây là một độ mở để cho chúng ta tự tin khi Chính phủ đặt ra một phương án là lùi 1 năm. Thêm nữa, Ban soạn thảo cũng như các địa phương nên có những nghiên cứu về điều kiện thực tiễn của mình để áp dụng việc triển khai thực hiện chương trình sách giáo khoa một cách linh hoạt và phù hợp nhất. Với phân tích trên, tôi bày tỏ sự đồng tình với phương án lùi 1 năm với phương thức như đã nêu trong tờ trình” – đại biểu bày tỏ quan điểm.
Đại biểu Lê Thị Thu Hồng (Bắc Giang) bày tỏ, Nghị quyết 88 của Quốc hội cho đến nay thực hiện đã 3 năm, các nội dung biên soạn sách giáo khoa theo chương trình GDPT mới, việc chuẩn bị giáo viên, cán bộ quản lý đáp ứng yêu cầu chương trình; việc chuẩn bị cơ sở vật chất đã được bao nhiêu phần việc? trong Báo cáo còn chung chung, đặc biệt, những nội dung nào chưa làm được, nguyên nhân do đâu, lộ trình sắp tới phải làm những gì, giải pháp như thế nào?
Mặt khác, đại biểu Thu Hồng băn khoăn Hội nghị lần thứ 6 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khoá XII vừa thông qua Nghị quyết một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, liệu lùi 1 năm có khả thi? Theo đại biểu nên cân nhắc vì thời gian vừa qua, cơ bản các nội dung của Nghị quyết đều chậm, chưa đảm bảo đúng tiến độ. Chẳng hạn như chương trình tổng thể đáng lẽ đến tháng 6/2016 phải phát hành, tuy nhiên đến tháng 7/2017 mới được Ban chỉ đạo đổi mới giáo dục mới thông qua.
Ngoài ra, các đại biểu cho rằng, cần bổ sung nội dung về trách nhiệm của Chính phủ trong việc tổ chức xây dựng và hoàn thiện chương trình, sách giáo khoa GDPT, tập trung lãnh đạo, chỉ đạo Bộ GD&ĐT và các Bộ, ngành liên quan, các địa phương bảo đảm các nguồn lực cần thiết, không tăng kinh phí thực hiện đề án, nhằm chuẩn bị tốt nhất việc triển khai Nghị quyết 88 theo đúng tiến trình mới được Quốc hội thông qua./.