Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Phùng Xuân Nhạ. Ảnh: Xuân Trung
Xử lý đến cùng sai phạm thi cử
PV: Thưa Bộ trưởng, đến thời điểm này, những sai phạm trong kỳ thi THPT quốc gia năm 2018 đã được xử lý đến đâu? Quan điểm cũng như hướng xử lý của Bộ GD&ĐT đối với một số cán bộ ngành giáo dục có con cháu được nâng điểm sẽ như thế nào?
Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ: Ngay sau khi phát hiện sai phạm, Bộ GD&ĐT đã khẩn trương tổ chức kiểm tra, rà soát các khâu của kỳ thi, tổ chức chấm thẩm định theo quy định và báo cáo Thường trực Ban Bí thư, Ban Tuyên giáo Trung ương và Thủ tướng Chính phủ, đồng thời thông tin rộng rãi cho toàn xã hội.
Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ GD&ĐT đã tích cực phối hợp thực thi các hoạt động chuyên môn hỗ trợ Bộ Công an chủ trì khẩn trương điều tra xác minh để xử lý các tiêu cực và gian lận thi cử tại Hội đồng thi các tỉnh Hà Giang, Sơn La, Hòa Bình để đảm bảo công bằng của kỳ thi cũng như sự nghiêm minh của pháp luật.
Theo kết quả chấm thẩm định tại tỉnh Hà Giang, có 330 bài thi của 114 thí sinh có điểm chấm thẩm định thấp hơn so với điểm thi đã công bố trước đây. Kết quả chấm thẩm định này là kết quả chính thức của kỳ thi và đã được sử dụng thay thế cho toàn bộ kết quả do Hội đồng thi Sở GDĐT Hà Giang để xét công nhận tốt nghiệp THPT và xét tuyển sinh đại học (ĐH), cao đẳng (CĐ) hệ chính quy năm 2018.
Trong số 114 thí sinh có 72 thí sinh đăng ký dự thi để xét công nhận tốt nghiệp năm 2018 và chỉ có 03 thí sinh không đủ điều kiện tốt nghiệp THPT; có 39 thí sinh đã nhập học và hiện đang học tại 23 trường ĐH, CĐ. Quan điểm của Bộ GD&ĐT là xử lý nghiêm khắc, nếu thí sinh nào trong số 39 sinh viên này có tham gia vào quá trình gian lận thi cử theo kết luận của cơ quan điều tra thì sẽ bị xử lý theo quy định của pháp luật.
Theo kết luận điều tra của Cơ quan An ninh điều tra - Bộ Công an, tại Hòa Bình có 64 thí sinh (trong đó có 63 thí sinh năm 2018 và 01 thí sinh năm 2017) được sửa điểm thi; tại Sơn La có 44 thí sinh với 95 bài thi trắc nghiệm và 02 bài thi Ngữ văn có điểm chấm thẩm định thấp hơn so với điểm thi đã công bố trước đây.
Trong số 108 thí sinh của Hòa Bình và Sơn La được sửa điểm thi có 01 thí sinh không đủ điều kiện tốt nghiệp THPT đã được xóa tên khỏi danh sách tốt nghiệp; có 13 thí sinh không có tên trong danh sách trúng tuyển ĐH, CĐ; có 01 thí sinh thi THPT quốc gia năm 2017 đã nhập học vào Học viện An ninh và 81 thí sinh đã nhập học vào 26 cơ sở giáo dục đại học trong cả nước đã bị các trường buộc thôi học.
Riêng 12 thí sinh có điểm chấm thẩm định không thấp hơn điểm trúng tuyển đang được các trường cho tiếp tục theo học; khi có kết luận của cơ quan điều tra, nếu người nào trong số 12 sinh viên này có tham gia vào quá trình gian lận thì sẽ bị xử lý theo quy định của pháp luật.
Hiện nay, Bộ Công an vẫn đang tiếp tục chủ trì điều tra, xác minh để xử lý các tiêu cực, gian lận xảy ra trong kỳ thi THPT quốc gia năm 2018 theo đúng chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ. Bộ Công an và Bộ GD&ĐT đã thống nhất quan điểm tuyệt đối không dung túng cho sai phạm, các sai phạm trong thi cử phải xử lý nghiêm theo đúng quy định của quy chế và pháp luật.
Với quan điểm phải xử lý nghiêm minh, công bằng, không bao che và không chấp nhận những cán bộ có hành vi gian lận trong thi cử được tiếp tục đứng trong hàng ngũ của ngành, Bộ GD&ĐT đề nghị các địa phương cương quyết đưa ra khỏi ngành Giáo dục những cán bộ giáo viên có sai phạm.
PV: Để xảy ra sai phạm tại một số địa phương trong kỳ thi THPT quốc gia năm 2018, Bộ trưởng nhìn nhận nguyên nhân cũng như trách nhiệm của Bộ GD&ĐT và các địa phương như thế nào?
Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ: Để xảy ra sai phạm tại một số địa phương trong kỳ thi THPT quốc gia năm 2018, trước hết nhìn nhận về phía Bộ GD&ĐT có thể thấy, công tác tập huấn, thanh tra, kiểm tra, giám sát của Bộ GD&ĐT ở một số khâu tổ chức thi tại một số địa phương chưa sâu sát, hiệu quả chưa cao.
Việc tổ chức xây dựng các phần mềm chấm thi trắc nghiệm vẫn còn kẽ hở để các đối tượng xấu có thể lợi dụng để làm sai lệch kết quả thi.
Công tác xây dựng câu hỏi thi, xây dựng đề thi cần tiếp tục hoàn thiện để đề thi có tính phân hóa cao hơn, giúp cho việc thực hiện hai mục đích của Kỳ thi là xét tốt nghiệp THPT và xét tuyển sinh vào các trường ĐH, CĐ tốt hơn.
Về phía các địa phương, Ban Chỉ đạo thi cấp tỉnh của một số địa phương chưa thực hiện đầy đủ vai trò chỉ đạo, tổ chức thi ở địa phương mình, còn để xảy ra sai phạm.
Công tác lựa chọn cán bộ tham gia tổ chức thi, nhất là ở khâu chấm thi ở một số địa phương còn chưa chặt chẽ, chưa đáp ứng đầy đủ các yêu cầu về phẩm chất và năng lực; việc quán triệt quy chế và tập huấn nghiệp vụ ở khâu này chưa đạt hiệu quả theo yêu cầu tổ chức thi.
Một số cán bộ tham gia chấm thi chưa thực hiện đúng chức trách của mình; cá biệt, một số cán bộ thoái hóa biến chất, có ý định gian lận từ trước đã cấu kết với nhau để cắt xén hoặc vô hiệu hóa quy trình đã được quy định cụ thể, chi tiết để thực hiện hành vi gian lận nâng điểm thi cho thí sinh.
Những vấn đề này sẽ phải được khắc phục triệt để trong quá trình tổ chức kỳ thi THPT quốc gia năm 2019.
Ảnh minh hoạ (Ảnh: VA)
Chọn đúng người tham gia tổ chức kỳ thi
PV: Thưa Bộ trưởng, khi dư âm về vụ việc gian lận trong kỳ thi THPT quốc gia năm 2018 vẫn chưa lắng xuống thì kỳ thi năm 2019 lại đang đến rất gần, Bộ GD&ĐT sẽ có những thay đổi gì trong khâu tổ chức để khắc phục những bất cập của kỳ thi 2018?
Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ: Trên cơ sở tổng kết, đánh giá, nghiêm túc rút kinh nghiệm công tác tổ chức Kỳ thi THPT quốc gia các năm trước, nhất là năm 2018, Bộ GD&ĐT đã cầu thị tiếp thu ý kiến của các cán bộ quản lý giáo dục, đội ngũ thầy cô giáo, các nhà khoa học, các chuyên gia giáo dục để thực hiện những điều chỉnh, bổ sung, hoàn thiện phương án tổ chức kỳ thi THPT quốc gia nhằm tổ chức tốt kỳ thi trong các năm 2019, 2020 đáp ứng yêu cầu của Nghị quyết số 63 của Quốc hội: Tiếp tục hoàn thiện và ổn định kỳ thi THPT quốc gia và tuyển sinh ĐH, CĐ; khắc phục tình trạng chạy theo thành tích trong giáo dục, giảm áp lực cho học sinh, gia đình và xã hội.
Bộ GD&ĐT đã và đang quán triệt chỉ đạo toàn ngành làm tốt công tác giáo dục cho học sinh và công tác tư tưởng đối với cán bộ, giáo viên; tích cực chuẩn bị đầy đủ các điều kiện về mọi mặt, chú trọng công tác lựa chọn nhân sự nhằm tổ chức Kỳ thi THPT quốc gia 2019 đảm bảo an toàn, nghiêm túc, đúng quy chế, kiên quyết không để xảy ra các sai phạm tương tự năm 2018.
Kỳ thi THPT quốc gia năm 2019 giữ ổn định về phương thức tổ chức như các năm 2017, 2018 để không ảnh hưởng đến quá trình dạy và học của giáo viên, học sinh cũng như xã hội; đồng thời, thực hiện một số điều chỉnh kỹ thuật trong quy trình tổ chức thi nhằm khắc phục triệt để các hạn chế, bất cập đảm bảo tổ chức thi khách quan, an toàn, nghiêm túc.
Theo đó, quy định rõ nội dung đề thi năm 2019 nằm trong chương trình THPT, chủ yếu là chương trình lớp 12 và đồng thời tăng tỷ lệ kết quả thi trong xét công nhận tốt nghiệp THPT (70% điểm trung bình các bài thi THPT quốc gia dùng để xét tốt nghiệp THPT: 30% điểm trung bình cả năm lớp 12 của thí sinh, thay vì tỷ lệ 50:50 như trước đây) để đảm bảo đúng mục tiêu, ý nghĩa, tính chất của kỳ thi THPT quốc gia.
Bộ GD&ĐT trực tiếp chỉ đạo tổ chức chấm bài thi trắc nghiệm, giao nhiệm vụ cho các trường ĐH chủ trì, đặt camera giám sát phòng chấm thi 24/24 giờ; sửa đổi, nâng cấp, hoàn thiện phần mềm chấm thi trắc nghiệm theo hướng mã hóa dữ liệu toàn bộ dữ liệu chấm thi; “đánh phách điện tử” phiếu trả lời trắc nghiệm; tăng cường tính bảo mật, có chức năng giám sát, kiểm soát chặt chẽ người dùng, đồng thời có thể phát hiện, truy xuất các tác động trái phép vào bài thi. Đối với việc chấm bài thi tự luận (Ngữ văn) do sở GD&ĐT chủ trì, quy định chặt chẽ hơn khâu chấm 2 vòng độc lập, thực hiện chấm kiểm tra tối thiểu 5% số bài thi, trong đó các bài đạt điểm cao phải được chọn để chấm kiểm tra.
Bộ GD&ĐT cũng điều động các trường ĐH, CĐ đến các tỉnh để phối hợp tổ chức thi theo nguyên tắc trường ĐH, CĐ địa phương không tham gia phối hợp tổ chức thi tại địa phương mình. Quy định chặt chẽ về sắp xếp phòng thi, các thí sinh tự do, thí sinh là học viên giáo dục thường xuyên phải thi chung Điểm thi với thí sinh là học sinh lớp 12 THPT (tỷ lệ ít nhất 60% trong tổng số thí sinh của Điểm thi); thống nhất quy trình, quy cách niêm phong túi đựng bài thi, lưu trữ, bảo quản đề thi, bài thi tại Điểm thi và Hội đồng thi.
Đồng thời, tăng cường chỉ đạo các sở GD&ĐT, các trường ĐH, CĐ thực hiện nghiêm túc công tác lựa chọn, phân công cán bộ thực hiện các khâu của kỳ thi theo đúng quy định của quy chế; phối hợp với các cơ quan, nhất là cơ quan Công an để tập huấn kỹ về nghiệp vụ tổ chức thi, thanh tra thi cũng như kỹ năng phòng chống, phát hiện các gian lận, nhất là gian lận sử dụng công nghệ cao để đảm bảo tổ chức kỳ thi nghiêm túc, khách quan, công bằng.
PV: Xin trân trọng cảm ơn Bộ trưởng!