“Cơ hội vàng” để tận dụng trong cách mạng công nghiệp 4.0 ở Việt Nam

Thứ sáu, 10/08/2018 16:56
(ĐCSVN) – Điều này được Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KH&ĐT) Nguyễn Chí Dũng khẳng định tại cuộc họp báo thông tin về chương trình kết nối mạng lưới đổi mới sáng tạo (ĐMST) ở Việt Nam diễn ra ngày 10/8 tại Hà Nội.

 

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng thông tin tại họp báo (Ảnh: HNV)

Theo Bộ trưởng, cách mạng công nghiệp (CMCN) lần thứ 4 đang làm thay đổi mạnh mẽ thế giới ngày nay từ phương thức sản xuất, cung ứng dịch vụ, sản xuất kinh doanh đến cách thức tiêu dùng, giao tiếp và thậm chí thay đổi con người chúng ta. Đây là động lực mới cho cải cách phát triển, mang tính đột phá, là cơ hội vàng để Việt Nam có thể bắt kịp, đi cùng và vượt lên về phát triển công nghệ nói riêng và kinh tế nói chung.

Tận dụng tối đa cơ hội CMCN 4.0 mang lại cho phát triển kinh tế

“Chúng ta đã nghe nhiều về CMCN 4.0, về các cơ hội, thách thức tác động đến kinh tế. Cũng có rất nhiều hội thảo, hội nghị, diễn đàn đã trao đổi về nội dung này. Vấn đề quan trọng nhất là bắt đầu từ đâu, làm cái gì đầu tiên?” – Bộ trưởng đặt câu hỏi.

Thực tế, chủ trương của Đảng, Chính phủ coi CMCN 4.0 là cơ hội cho đột phá phát triển, tranh thủ dựa trên nền tảng khoa học công nghệ (KHCN0, ĐMST để cơ cấu lại kinh tế, đổi mới mô hình tăng trưởng, nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả sức cạnh tranh nền kinh tế, đảm bảo mục tiêu phát triển nhanh bền vững. Hiện, Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn đòi hỏi tận dụng mọi cơ hội CMCN 4.0 mang lại dù là nhỏ nhất.

Cũng theo Bộ trưởng, việc xây dựng Chiến lược quốc gia về CMCN 4.0 mang tầm nhìn dài hạn và hết sức bài bản, có thể tranh thủ tất cả các cơ hội. Việt Nam đang là nước đi sau, có nhiều thách thức nhưng cũng có cơ hội rút kinh nghiệm các nước đi trước để tận dụng phát triển. Chính phủ giao cho Bộ 3 nhiệm vụ, bao gồm: (i)- xây dựng Chiến lược quốc gia CMCN 4.0, đã triển khai và dự kiến cuối năm nay sẽ sơ bộ báo cáo để lấy ý kiến phê duyệt của cấp trên; (ii)- xây dựng Đề án thành lập Trung tâm ĐMST quốc gia, tạo môi trường thbúc đẩy nghiên cứu KHCN, ĐMST tận dụng hỗ trợ cho nền kinh tế trong nước; (iii) – xây dựng mạng lưới kết nối nguồn nhân lực chất lượng cao, cùng nhau thúc đẩy KHCN phục vụ phát triển đất nước…

Đề cập tới thách thức mà CMCN 4.0 và quá trình ĐMST ở Việt Nam hiện gặp phải, theo ông Trần Quốc Phương, Vụ trưởng Vụ Kinh tế Quốc doanh, Bộ KH&ĐT, nước ta đang đứng trước thách thức về môi trường cho con người trong lĩnh vực ĐMST có thể phát huy tài năng, sức sáng tạo của mình. Môi trường này hiện nay có thể hiểu rằng đó là các thể chế, mô hình, đơn vị mà những người đổi mới sáng tạo có thể cống hiến được. Bên cạnh đó là thách thức về nguồn lực tài chính mà cụ thể là về kinh phí, chủ yếu dựa vào các quỹ đầu tư hoặc đầu tư của chính các tập thể, cá nhân trong lĩnh vực ĐMST trong khi các nguồn lực của quỹ này chưa phải là lớn. Song song là thách thức về nền tảng công nghệ của chúng ta hiện nay tuy đã tương đối phát triển nhưng vẫn thua các nước đi trước trên thế giới và một số nước trong khu vực.

Do đó, tới đây, trong xây dựng Chiến lược quốc gia về CMCN 4.0, tất cả thách thức khó khăn sẽ được đánh giá cơ bản để làm sao đưa ra giải pháp khắc phục đồng thời tận dụng tối đa cơ hội CMCN 4.0 mang lại. “Hiện, chúng tôi đang trong lộ trình báo cáo TTCP cuối tháng 12/2018, khi đó sẽ có các thông số cụ thể về nội dung và nguồn kinh phí thực hiện” – ông Phương nói.

Đối với giải pháp thu hút nhân lực nói chung hiện nay, có hai nguồn cung cấp: nhà khoa học, con người Việt sống, làm việc, nghiên cứu giảng dạy ở nước ngoài; bản thân những người đang làm trong lĩnh vực nghiên cứu, giảng dạy KHCN trong nước. Đây là hai nguồn cơ bản cung cấp cho hoạt động ĐMST. Tuy nhiên, thu hút thế nào cần kế hoạch cụ thể và bước đi cụ thể như Nghị quyết của Đảng đã đề ra. Đặc biệt, việc thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao chung cho tất cả các lĩnh vực trong đó có KHCN và CMCN 4.0. bao gồm nhiều yếu tố, không đơn giản ở vấn đề tiền lương hay thiết chế, thể chế để họ làm việc được mà còn là chính sách của Nhà nước đối với phát triển ngành nghề lĩnh vực đó để họ phát triển được.

Sau khi có Nghị quyết của Đảng, Chính phủ giao bộ ngành triển khai thu hút nguồn nhân lực, riêng 4.0 trong Đề án sẽ có phân chia cụ thể từng ngành, lĩnh vực để có cách thu hút khác nhau

Hiện, chưa thể có giải pháp duy nhất mà cần tận dụng mọi cơ hội khuyến khích về nước mỗi cá nhân có nguện vọng riêng không thể có chính sách chung để giải quyết, nên cần tìm hiểu tiếp cận ở từng cái riêng đó nhằm thu hút hiệu  quả

Tạo lập mạng lưới ĐMST Việt Nam – kết nối nhân tài Việt KHCN vào CMCN 4.0

 

Ông Trần Quốc Phương, Vụ trưởng Vụ Tổng hợp Kinh tế Quốc dân, Bộ KH&ĐT  giải đáp thắc mắc tại họp báo (Ảnh: HNV)

Chương trình kết nối mạng lưới ĐMST Việt Nam diễn ra từ 18/8 đến 24/8 tới đây được khởi động với chủ đề “Sức mạnh Thăng Long, Trí tuệ Việt Nam”, cho thấy được sức mạnh của dân tộc, trí tuệ của người VIệt rất lớn và quý giá, do đó, cùng nhau kết nối khơi gợi lại khát vọng cống hiến xây dựng đất nước, góp phần giúp đất nước bứt phá, trở thành một nước hiện đại, thịnh vượng theo mục tiêu của Đảng và Nhà nước đề ra.

Thống kê cho thấy, hiện có khoảng 4,5 triệu người Việt nam đang ở nước ngoài, trong đó có gần 400 ngàn người đang hoạt động trong lĩnh vực KHCN mà chúng ta vẫn chưa sử dụng được. Điều này là rất lãng phí. Sự kiện lần này là lần đầu tiên tổ chức, quy tụ về nước 100 bạn trẻ tiêu biểu trong giới KHCN đang sinh sống, học tập, nghiên cứu và làm việc ở các nước trên thế giới về Việt Nam được coi là cơ hội để kết nối, tận dụng thúc đẩy ĐMST phát triển. Trong số này, có thể kể đến GS Ngô Bảo Châu, đã thành danh trong giới Toán học quốc tế, về Việt Nam thành lập Viện Toán cao cấp là minh chứng rõ ràng cho cống hiến của tri thức thành công trong lĩnh vực KHCN cho xây dựng đất nước.

“Có thể thấy, nhiều bạn trẻ Việt hiện nay dù ở nước ngoài nhưng luôn có tấm lòng hướng về quê hướng đất nước, cội nguồn, có nhiều người mong muốn được mang tri thức của mình về đóng góp xây dựng đất nước. Do đó, việc tổ chức chương trình kết nối mạng lưới ĐMST Việt Nam là cơ hội để kết nối bạn trẻ có thành tựu trong KHCN về với Việt Nam, đồng thời qua đó nhân rộng, mở rộng các nguồn nhân lực chất lượng cao” – Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng nhấn mạnh.

Ông Trần Quốc Phương, Vụ trưởng Vụ Tổng hợp Kinh tế Quốc dân, Bộ KH&ĐT khẳng định, hoạt động trong chương trình kết nối không phải giao lưu, vui chơi giải trí mà là một loạt hoạt động gặp gỡ, trao đổi thông tin và là cơ hội để triển khai tiếp theo tới đây. Phải hiểu rằng đây là lần đầu tiên, nên trước hết tạo điều kiện chuyên gia nhận diện thông tin và chủ trường, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, là bước gặp gỡ ban đầu giới hạn trong phạm vi 4 bộ, ngành và 3 địa phương điển hình – những địa phương có tiến bộ rõ rệt trong phát triển KHCN – có thể chia sẻ mô hình, kinh nghiệm từ thành công cũng như thất bại trong ứng dụng KHCN cao phát triển sản xuất, kinh doanh.

Mạng lưới là một hoạt động thể hiện rõ nét quan điểm, chủ trương xuyên suốt trong thu hút nhân tại Việt để đóng góp sự phát triển của đất nước. Thông qua mạng lưới ở chương trình này, Ban tổ chức kỳ vọng những người về Việt Nam có thể chia sẻ thêm thông tin, hoặc mở thêm mối quan hệ cá nhân tham gia chương trình để duy trì mạng lưới kết nối. “Tới đây, Bộ KH&ĐT được giao là đầu mối đê kéo dài kết nối và mở rộng mạng lưới, nên chúng tôi sẽ đề xuất với Chính phu để duy trì mối liên hệ từ sự kiện này” – ông Phương cam kết

Cũng theo ông Phương, ngoài hoạt động này còn nhiều hoạt động khác duy trì mối liên hệ đó, đơn cử như Trung tâm ĐMST được xem là môi trường tốt tham khảo đúc rút kinh nghiệm thế giới áp dụng tại Việt Nam, gần như sẽ là điểm đến mà các cá nhân Việt Nam có thể quay trở về cống hiến với lĩnh vực họ tham gia. Tất nhiên, để xây dựng còn khó khăn, thách thức đặc biệt kinh phí, nguồn lực tài chính cũng như trình tự thủ tục quy định của Nhà nước về đất đai. Hy vọng qua đây sẽ nhân rộng và mở rộng thêm mạng lưới với quy mô lớn hơn.

Hoạt động của chương trình kết nối mạng lưới ĐMST Việt Nam cũng sẽ rút kinh nghiệm từ các sự kiện khác cũng liên quan của Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Khoa học và Công nghệ được tổ chức đặt trong chuỗi hoạt động liên tiếp, không đơn thuần là hoạt động đơn lẻ, do đó, kỳ vọng duy trì được hoạt động này trong thời gian liên tục, thậm chí thường niên, không đơn thuần chia sẻ thông tin mà hướng tới tạo liên kết trong từng lĩnh vực CMCN 4.0 mà Việt Nam đặt ra, tạo liên kết riêng cá nhân, tập thể với bộ, ngành, địa phương, thậm chí công ty, doanh nghiệp có kết nối để ứng dụng KHCN…

 

Lê Anh

CÓ THỂ BẠN QUAN TÂM

Ý kiến bình luận
Họ và tên
Email
Lời bình

/

Xác thực