Trung tâm Đổi mới sáng tạo quốc gia được đề xuất đặt tại Đồng bằng sông Hồng - Khu công nghệ cao Hòa Lạc (Ảnh: Trương Gia)
Sở dĩ phải triển khai các hoạt động này bởi vì Việt Nam đang chứng kiến thế giới thay đổi nhanh chóng, các nước đang ra sức thúc đẩy công nghệ, tiến xa trong việc đổi mới sáng tạo. Trong khi đó, chủ trương của Đảng và Nhà nước là Việt Nam cần cải cách nền kinh tế theo hướng nâng cao năng suất, chất lượng hiệu quả sức cạnh tranh nền kinh tế, từ đó thu hẹp khoảng cách với các nước để vượt qua bẫy thu nhập trung bình…
Bản thân Chính phủ Việt Nam coi đổi mới sáng tạo là động lực tăng trưởng quan trọng hàng đầu trong thời gian tới. Và để thực hiện cải cách, có 4 trụ cột chính phải đạt được đó là: Nguồn nhân lực; vốn; hạ tầng công nghệ; các bệ đỡ là trung tâm đổi mới sáng tạo chuyên nghiệp.
Được sự chỉ đạo của Chính phủ, xác định phải là đơn vị đi đầu trong các hoạt động đổi mới sáng tạo, hiện, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đang làm một số việc cụ thể.
Thứ nhất, xây dựng dự thảo chiến lược quốc gia về cách mạng công nghiệp 4.0 (CMCN 4.0), hiện đang đến giai đoạn cuối cùng, tổng hợp các ý kiến bộ, ngành.
Thứ hai, đang phát triển trung tâm đổi mới sáng tạo. Hiện tại, ở Việt Nam các cơ sở hỗ trợ doanh nghiệp, các khu làm việc chung hiện tại quy mô đang còn manh mún, chưa đồng bộ, thể chế chưa thuận lợi. Vì thế, để giải quyết vấn đề, Trung tâm đổi mới sáng tạo quốc gia ra đời sẽ có quy mô lớn, phát huy đầy đủ vai trò bệ đỡ cũng như kết nối. Dự kiến, nếu nguồn lực thuận lợi, trung tâm này có thể khánh thành vào cuối năm 2020. Về thể chế, chúng tôi dự kiến sẽ báo cáo Chính phủ ban hành cơ chế đặc thù vượt trội đối với trung tâm đổi mới sáng tạo. Vừa qua, vào ngày 9/6/2019, SK Group - Tập đoàn lớn thứ 3 của Hàn Quốc đã công bố kế hoạch tài trợ 30 triệu USD hỗ trợ dự án xây dựng Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia (NIC).
Thứ ba, phối hợp xây dựng hệ sinh thái hỗ trợ các doanh nghiệp công nghệ, sáng tạo. Chính phủ Việt Nam đặc biệt coi trọng việc tạo điều kiện, tạo một hệ sinh thái, môi trường tốt để cộng đồng doanh nghiệp công nghệ phát triển.
Trước mắt cần quy tụ ngay các chuyên gia công nghệ, các nhà khoa học các nước công nghiệp phát triển, đang làm việc ở các tập đoàn, cơ sở nghiên cứu trên thế giới, đó là mạng lưới đổi mới sáng tạo.
Trong dài hạn, Bộ sẽ phối hợp tổ chức đào tạo nhiều hơn trong từng lĩnh vực chuyên ngành 4.0, đào tạo bài bản lên tới cấp sau đại học.
Cuối cùng, về vốn, sự góp mặt các quỹ đầu tư mạo hiểm, quỹ đổi mới sáng tạo toàn cầu sẽ hỗ trợ cho các DN dtartup (đặc biệt về công nghệ) hiện thực hoá các ý tưởng có tính khả thi cao. Việc kết nối các quỹ đầu tư (hỗ trợ chủ yếu là DN khởi nghiệp công nghệ) là một trong những việc cụ thể, hiện thực hoá chủ trương Đảng và Nhà nước trong việc đổi mới nền kinh tế, mô hình tăng trưởng, theo hướng nâng cao chất lượng đầu tư. Các cơ quan quản lý của Việt Nam đang nỗ lực thực hiện các chính sách khuyến khích, cải cách thể chế về đầu tư mạo hiểm để các dòng vốn đầu tư mạo hiểm có thể tìm đến các startup một cách thuận lợi nhất.
Hơn nữa, trên thế giới đang xuất hiện một làn sóng đầu tư kiểu mới, đó là đầu tư mạo hiểm hướng tới các doanh nghiệp công nghệ, nhất là ở các thị trường có nhiều tiềm năng, cơ hội tăng trưởng. Tận dụng xu thế này, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã chủ động tiếp xúc, trao đổi với các quỹ đầu tư quốc tế, đối thoại với họ để thu hút đầu tư vào Việt Nam. Nhìn chung cộng đồng các quỹ đầu tư quốc tế rất quan tâm đến thị trường đổi mới sáng tạo và ủng hộ kết nối với các trung tâm, các startup của Việt Nam để cùng phát triển./.