Thêm nữa, nguồn nhân lực ngày càng tốt và bản thân ngành cao su Việt Nam cũng đang chủ động xây dựng các chuỗi cung ứng, sản xuất (Cluster).
Ảnh minh hoạ (Nguồn: Tập đoàn cao su Việt Nam)
Theo đánh giá của Hội cao su nhựa TP. Hồ Chí Minh, hiện nay, ngành cao su trong nước đang đứng trước nhiều cơ hội tốt, đó là làn sóng chuyển dịch các nhà máy cao su từ các nước trong khu vực đến Việt Nam, đặc biệt là các nhà máy sản xuất lốp xe. Thêm nữa, cao su kỹ thuật có rất nhiều thị trường ngách nên Việt Nam thực sự có khả năng tận dụng và phát huy tối đa. Đặc biệt, sản xuất cao su trong nước đang có thế mạnh là lốp cho xe máy nông nghiệp, xe máy, xe nâng...
Tuy nhiên, ngành cao su Việt Nam cũng đứng trước nhiều thách thức, khó khăn. Đó là: hệ thống quản lý chưa tốt; giá thành sản phẩm còn cao; chất lượng không ổn định, đồng đều. Hơn nữa, công nghiệp cao su là ngành công nghiệp phụ trợ, lệ thuộc rất nhiều vào các nhà lắp ráp, máy móc… Đáng chú ý, chúng ta đang phải phụ thuộc khá nhiều vào nguyên liệu nhập khẩu. Thống kê của Hiệp hội cao su Việt Nam, năm 2018, chúng ta nhập khẩu cao su tổng hợp các loại đạt 400.000 tấn, Carbon đạt 180.000 tấn và nhìều loại hóa chất khác.
Thực tế, ở nước ta, ngành cao su đã có từ lâu đời, nhưng phải đến những năm trở lại đây, tiềm năng của ngành mới thực sự thể hiện, khi các doanh nghiệp mở rộng quy mô, áp dụng các biện pháp kỹ thuật nhằm nâng cao năng suất. Với các yếu tố thuận lợi trong ngắn hạn, ngành cao su sẽ được chú ý hơn trong các năm tới, đồng thời những rủi ro tiềm ẩn cũng cần được lưu tâm.
Cao su được xem là ngành mà lợi thế đi cùng quy mô. Nước ta có nguồn quỹ đất cùng với khí hậu nhiệt đới thích hợp cho cây cao su. Việt Nam nằm trong khu vực Đông Nam Á chiếm tới hơn 80% tổng diện tích trồng cao su của thế giới.
Với đặc thù của ngành cao su, năng suất khai thác phụ thuộc khá nhiều vào độ tuổi cây. Cây cao su bắt đầu bước vào khai thác được sau 5 năm. Vào giai đoạn từ 18 đến 23 năm tuổi, cây cho năng suất cao nhất. Hiện tại, bình quân năng suất cao nhất của cây cao su ở độ tuổi khai thác tốt nhất ở Việt Nam vào khoảng 2,2 - 2,4 tấn/ha/năm.
Bên cạnh việc trồng và khai thác cao su, nhiều doanh nghiệp còn tận dụng các rừng cao su đã hết độ tuổi khai thác để tiến hành khai thác và chế biến gỗ, như Công ty cổ phần chế biến gỗ Dầu tiếng hay Công ty cổ phần chế biến gỗ Thuận An... Nhìn chung, các dự án đầu tư sản xuất và chế biến gỗ khi đã đưa vào sản xuất đã phát huy được hiệu quả.
Theo thông tin từ Tập đoàn cao su Việt Nam (VRG), gần đây, sản xuất và xuất khẩu cao su của Việt Nam có tốc độ phát triển nhanh chóng. Hiện nay, cao su Việt Nam đã xuất khẩu sang 45 nước và vùng lãnh thổ trên thế giới như Trung Quốc, Hàn Quốc, Singapore, Đài Loan... trong đó Trung Quốc vẫn là thị trường số một của Việt Nam trong lĩnh vực này.
Sản xuất cao su trong nước đang có thế mạnh lốp nông nghiệp, xe máy, xe nâng... (Ảnh: P.V)
Mới đây nhất, VRG đã công bố chương trình phát triển bền vững. Theo đó, trong giai đoạn 2019 - 2024, VRG sẽ tập trung thực hiện thành công chứng chỉ FSC (chứng nhận quốc tế về bảo vệ rừng) trong thời gian sớm nhất; phục hồi 20.000 ha rừng gắn với vùng cao su. Đồng thời, xây dựng hệ thống giải trình gỗ cao su hợp pháp; tăng cường trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp, trách nhiệm bảo vệ môi trường cũng như nâng cao hiệu quả kinh tế, đảm bảo hài hòa lợi ích giữa các bên liên quan. Song song với đó, VRG tập trung rà soát, cập nhật, bổ sung các quy chế nội bộ của Tập đoàn về trách nhiệm xã hội và môi trường, chính sách tuyển dụng và chế độ của người lao động, tham vấn và kết nối cộng đồng… tuân thủ pháp luật Việt Nam và tiếp cận tiêu chuẩn quốc tế FSC.
VRG cũng có kế hoạch xây dựng và thực hiện khoanh nuôi tái sinh, phát triển khoảng 5.000 ha rừng trong vùng dự án cao su; thúc đẩy hợp tác giữa VRG và IKEA (Tập đoàn bán lẻ đồ nội thất, thiết kế Thuỵ Điển) để có nguồn gỗ, sản phẩm gỗ, sản phẩm cao su bền vững; khuyến khích, hỗ trợ các thành viên áp dụng giải pháp sản xuất sạch, quản lý bền vững, đạt chứng nhận bền vững nhằm xây dựng và củng cố thương hiệu VRG…
Đánh giá về cơ hội phát triển của ngành cao su Việt Nam trong thời gian tới, Thứ trưởng Thường trực Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Hà Công Tuấn cho rằng, mặc dù còn gặp nhiều khó khăn do biến động thị trường, nhưng trong những năm gần đây, ngành cao su Việt Nam đã có những chuyển biến rõ rệt. Doanh nghiệp ngành cao su không chỉ cần đảm bảo chất lượng, giá cả cạnh tranh, có uy tín kinh doanh mà còn đòi hỏi nhà sản xuất phải có trách nhiệm đối với xã hội và môi trường./.