Khuyến khích các hộ kinh doanh chuyển đổi thành doanh nghiệp

Theo số liệu từ Tổng cục Thống kê, hiện nay có khoảng 4,7 triệu hộ kinh doanh cá thể. Trong nhiều năm qua, các hộ kinh doanh ngày càng tăng trưởng về số lượng, đóng góp to lớn vào việc tạo công ăn việc làm và cung cấp các dịch vụ cho nền kinh tế. Vai trò quan trọng của khu vực kinh tế này ngày càng được Chính phủ, cơ quan, ban, ngành và xã hội đánh giá cao, đặc biệt, đối với sự phát triển của kinh tế tư nhân tại Việt Nam. Vì thế, trong những năm qua Chính phủ đã có nhiều chính sách khuyến khích hộ kinh doanh đủ điều kiện chuyển đổi lên mô hình doanh nghiệp, để với mô hình doanh nghiệp thì khi hoạt động sẽ càng phát triển mạnh hơn. Cùng với đó, chính sách khuyến khích này của Chính phủ cũng đã được thể hiện rõ rệt tại Nghị quyết 35 năm 2016 của Chính phủ và tại Dự thảo Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) vừa được Quốc hội thông qua.

Mặc dù chính sách, chủ trương chung đã có nhưng trong thực tế vẫn còn rất nhiều hộ kinh doanh đã phát triển tới một quy mô tương đối nhưng vẫn không muốn chuyển đổi lên mô hình doanh nghiệp.

Theo các đại biểu tham dự hội thảo, mặc dù việc thay đổi, chuyển đổi các hoạt động của hộ kinh doanh, doanh nghiệp là quan trọng nhưng quan trọng hơn là phải đảm bảo việc hoạt động một cách hiệu quả. Cần phải cải thiện môi trường kinh doanh vì có những nỗ lực thúc đẩy,  tạo điều kiện khuyến khích các hộ kinh doanh phát triển, để họ thấy cần thiết và chủ động trong việc chuyển đổi lên mô hình doanh nghiệp.

Ông Phan Đức Hiếu, Phó Viện trưởng Viện Quản lý kinh tế Trung ương (CIEM) cho rằng "muốn chuyển đổi hộ kinh doanh thành doanh nghiệp thì nên dùng các “đòn bẩy” kinh tế hơn là ”mệnh lệnh hành chính”, tạo môi trường kinh doanh đơn giản, hợp lý, phù hợp với quy mô, tính chất kinh doanh và điều quan trọng nhất là chính nhà đầu tư phải thấy được “lợi ích”  lớn hơn “chi phí” khi họ thành lập doanh nghiệp".

Hiện nay, Nhà nước đang dừng lại ở việc khuyến khích và tác động ở quy định, quy trình chuyển đổi cho hộ kinh doanh thành doanh nghiệp. “Nhưng Nhà nước lại đang bỏ ngỏ những điều hộ kinh doanh lo lắng như chế độ kế toán, báo cáo tài chính thanh kiểm tra... những điều Nhà nước tác động chưa được nhiều” - ông Hiếu nói.

Vì vậy, ông Hiếu kiến nghị, cần khuyến khích và dùng đòn bẩy kinh tế, hơn là sử dụng “mệnh lệnh” hành chính, tạo động lực tự nhiên cho hộ kinh doanh chuyển đổi thành doanh nghiệp. Bên cạnh đó, tạo môi trường kinh doanh đơn giản, hợp lý và phù hợp với quy mô và tính chất kinh doanh. Nếu để người kinh doanh thấy có lợi ích sẽ tự khắc chuyển đổi.

Các đại biểu cũng đã được đối thoại trực tiếp với đại diện các cơ quan quản lý nhà nước liên quan, tổ chức tín dụng về những lợi ích khi họ chuyển đổi từ mô hình kinh doanh lên doanh nghiệp. Trong quá trình chuyển đổi hộ kinh doanh lên doanh nghiệp thì các yếu tố mang tính quyết định là thuế, tài chính, chế độ kế toán, tiếp cận tín dụng… Trong khi các chính sách hỗ trợ còn hạn chế do điều kiện ngân sách nhà nước hạn hẹp thì việc tạo ra môi trường kinh doanh thuận lợi, an toàn và có chi phí thấp nhất là vấn đề cấp thiết đối với cộng đồng doanh nghiệp.

Tại hội thảo, đại diện Tổng cục Thuế, ông Văn Quang Huy – Vụ Chính sách Thuế cũng cho biết, thực hiện Nghị quyết số 36a/NQ-CP ngày 14/10/2015 về Chính phủ điện tử, Bộ Tài chính dự kiến trình Chính phủ Nghị định thay thế Nghị định 51/2010/NĐ-CP, Nghị định số 04/2014/NĐ-CP theo hướng 100% các doanh nghiệp, hộ kinh doanh sẽ sử dụng hóa đơn điện tử/hóa đơn điện tử có mã của cơ quan thuế. Khi tất cả các doanh nghiệp, hộ kinh doanh sử dụng hóa đơn điện tử/hóa đơn điện tử có mã thì các thủ tục về hóa đơn như hiện nay sẽ bị bãi bỏ. Ông Huy đưa ra ví dụ, doanh nghiệp sẽ không phải gửi thông báo phát hành hóa đơn, không phải lập báo cáo tình hình sử dụng hóa đơn, không phải gửi thông báo hủy, hỏng hóa đơn. Nếu điều này có thể thực hiện thì cũng sẽ đóng góp phần nào cho việc khuyến khích các hộ kinh doanh chuyển đổi thành doanh nghiệp…/.