Quang cảnh buổi đối thoại về chống khai thác IUU. (Ảnh: KL)
Tại buổi gặp gỡ, Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường khẳng định cam kết của Việt Nam trong cuộc chiến chống khai thác IUU (các hoạt động khai thác thủy sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định). Bộ trưởng khẳng định, thời gian qua Việt Nam đã tập trung triển khai một cách đồng bộ và quyết liệt các hành động theo 9 khuyến nghị của Ủy ban Châu Âu; từng bước chủ động trong việc xây dựng nghề cá theo hướng phát triển bền vững, một nghề cá có trách nhiệm và tuân thủ các quy định quốc tế.
Bộ trưởng chủ động cập nhật với ngài Cao ủy về tình hình triển khai các khuyến nghị của Ủy ban Châu Âu về chống khai thác IUU. Trong 5 tháng vừa qua, Việt Nam đã tập trung vào sửa đổi hệ thống văn bản quy phạm pháp luật, trọng tâm là Luật Thủy sản 2017 đã được Quốc hội thông qua. Các nội dung về quy định quản lý nghề khai thác hải sản của quốc tế theo khuyến nghị của Ủy ban Châu Âu đã cơ bản được nội luật hóa trong Luật Thủy sản 2017. Trong khi Luật Thủy sản 2017 chưa có hiệu lực, Thủ tướng Chính phủ, Bộ NN&PTNT, UBND các tỉnh đã ban hành Chỉ thị, Công điện, Kế hoạch hành động để triển khai ngay các nội dung khuyến nghị mà Ủy ban Châu Âu đưa ra.
Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường cho biết, Chính phủ Việt Nam đã vào cuộc quyết liệt và bước đầu đã mang lại kết quả đáng ghi nhận. Chính phủ đã đồng ý thành lập tổ công tác liên ngành, trong đó giao Bộ trưởng Bộ NN&PTNT làm Tổ trưởng để chỉ đạo, đôn đốc các địa phương, các bên có liên quan thực hiện kế hoạch hành động quốc gia chống khai thác IUU. Các cơ quan chức năng đã tập trung vào việc tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho các cơ quan quản lý khai thác hải sản, doanh nghiệp, ngư dân... nhằm thay đổi nhận thức cũng như hành vi khai thác, mua bán và sử dụng hải sản khai thác IUU.
Ngài Cao uỷ ghi nhận nỗ lực của cả hệ thống chính trị của Việt Nam từ Trung ương đến địa phương, các ban ngành, hiệp đội, tới cộng đồng ngư dân đã chung sức chống lại khai thác IUU. Tuy nhiên, trong thời gian tới Việt Nam cần phải tiếp tục tích cực hơn nữa trong việc thực thi để đảm bảo có các kết quả rõ nét và mang tính bền vững hơn nữa.
Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường đã lắng nghe ý kiến của ngài Cao uỷ, đồng thời bày tỏ mong muốn tăng cường sự hợp tác giữa hai bên trong việc chống khai thác IUU. Bộ trưởng cũng đề nghị Uỷ ban Châu Âu tiếp tục hỗ trợ Việt Nam về kỹ thuật để khắc phục các hạn chế, tồn tại và nhanh chóng đưa nghề cá Việt Nam theo hướng phát triển bền vững.
* Đoàn công tác kỹ thuật đối thoại về khai thác IUU
Trong khuôn khổ chuyến thăm và làm việc của Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và PTNT Nguyễn Xuân Cường tại Vương quốc Bỉ, Đoàn công tác kỹ thuật về chống khai thác IUU đã có 2 phiên đối thoại với Bộ phận IUU, Tổng vụ các vấn đề về biển và Thủy sản tại Brussel, Bỉ.
Tổng vụ các vấn đề về biển và Thủy sản của EC đánh giá cao cam kết ở các cấp chính quyền của Việt Nam, đặc biệt Thủ tướng Chính phủ Việt Nam đã ban hành Công điện 732, Chỉ thị 45, Quyết định 78 với mục tiêu chống khai thác IUU. Bộ NN&PTNT, UBND các tỉnh, thành phố ven biển đã ban hành Kế hoạch triển khai các giải pháp cấp bách để khắc phục cảnh báo của Ủy ban Châu Âu về chống khai thác IUU.
Ghi nhận những nỗ lực và tiến bộ của Việt Nam trong việc thực hiện các giải pháp để dần đưa khai thác hải sản theo hướng bền vững, có trách nhiệm, bên cạnh việc tiếp tục hoàn thiện khung pháp lý trong nước, Việt Nam đã xác định rõ lộ trình gia nhập Hiệp định quốc gia có cảng của FAO và Hiệp định đàn cá di cư của Liên Hợp quốc. Đồng thời, tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, xử phạt đối với các hành vi khai thác IUU, đặc biệt là đã quy định các biện pháp xử phạt bổ sung như tước giấy phép khai thác, nâng mức phạt để đảm bảo tính răn đe...
Phía Tổng vụ các vấn đề về biển và Thủy sản của EC cũng làm rõ những vấn đề phía Việt Nam cần quan tâm trong thời gian tới để tiếp tục khắc phục các khuyến nghị trước khi đoàn công tác của Tổng vụ sang đánh giá sau 6 tháng Việt Nam triển khai. Theo đó, bên cạnh việc tiếp tục hoàn thiện khung pháp lý, Việt Nam cần đẩy mạnh thực thi có hiệu quả việc giám sát tàu cá trên biển thông qua việc xác định rõ lộ trình lắp đặt thiết bị giám sát tàu cá; quản lý đội tàu khai thác phù hợp với hiện trạng nguồn lợi hải sản; quản lý hiệu quả hệ thống đăng ký và cấp giấy phép khai thác hải sản; đẩy mạnh quản lý hoạt động khai thác hải sản tại các cảng cá,…
Đại diện của Tổng vụ các vấn đề về biển và Thủy sản của EC cũng khẳng định sẵn lòng chia sẻ kinh nghiệm trong xây dựng văn bản quy phạm pháp luật, các kế hoạch, biện pháp chống khai thác IUU với Việt Nam dựa trên kinh nghiệm phối hợp với 50 quốc gia khác đã và đang chống khai thác IUU. Đặc biệt, đối với với 2 Nghị định, 1 Quyết định của Thủ tướng và các Thông tư đang trong quá trình xây dựng để hướng dẫn Luật Thủy sản 2017. Phía bạn đề nghị phía Việt Nam chia sẻ dự thảo để có thể hỗ trợ kỹ thuật tốt hơn nhằm đưa các quy định của quốc tế về quản lý nghề cá vào các văn bản dưới Luật.
Hai bên thống nhất về kế hoạch tiếp theo về trao đổi thông tin, tài liệu, cũng như tiếp tục tổ chức đối thoại để chuẩn bị tốt cho đợt đánh giá vào tháng 5/2018 là thời điểm sau 6 tháng Việt Nam triển khai các khuyến nghị của EC./.