Nói đến việc giúp hộ nghèo, hộ cận nghèo và các đối tượng chính sách khác vươn lên trong cuộc sống theo tinh thần “cho cần câu, không cho xâu cá”, nguồn vốn tín dụng được xem là động lực để hỗ trợ người dân phát triển kinh tế. Nhưng đó chỉ là yếu tố đủ. Yếu tố cần thiết khác đó chính là việc bình xét đúng đối tượng để trao cho họ cơ hội “không bị bỏ lại phía sau”, có đường hướng dẫn dắt họ phát triển kinh tế, hỗ trợ kỹ thuật thậm chí cẩm tay chỉ việc, theo dõi đôn đốc họ sử dụng đồng vốn hiệu quả, những vấn đề này nằm ngoài tầm với của NHCSXH. Chính bởi vậy, khi Chỉ thị số 40-CT/TW ngày 22/11/2014 của Ban Bí thư (Chỉ thị số 40) ra đời đã tập trung giải pháp vào thực hiện tín dụng chính sách, qua đó tạo được hiệu quả đột phá trên địa bàn Thái Nguyên.
Bí thư Tỉnh ủy Thái Nguyên Trần Quốc Tỏ phát biểu chỉ đạo Hội nghị (Ảnh: Việt Hải)
Đây cũng là những thông tin được khẳng định tại Hội nghị sơ kết 05 năm thực hiện Chỉ thị số 40 về tín dụng chính sách tại Thái Nguyên diễn ra ngày 16/8 do Ban Thường vụ Tỉnh ủy Thái Nguyên tổ chức.Đồng chí Trần Quốc Tỏ, Ủy viên BCH Trung ương Đảng - Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh chủ trì Hội nghị. Dự Hội nghị có các đồng chí: Vũ Hồng Bắc, Phó Bí thư Tỉnh ủy - Chủ tịch UBND tỉnh; Đào Minh Tú - Phó Thống đốc NHNN Việt Nam, thành viên Ban Chỉ đạo Trung ương về sơ kết Chỉ thị số 40; Trần Lan Phương - Phó Tổng Giám đốc NHCSXH cùng đại diện HĐND, UBND, UBMTTQ, Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh và đại diện lãnh đạo các Sở, ban, ngành của tỉnh Thái Nguyên.
Kết nối sức mạnh tổng thể
Chia sẻ tại Hội nghị sơ kết 05 năm thực hiện Chỉ thị số 40 của tỉnh Thái Nguyên, Phó Chủ tịch Hội LHPN tỉnh Lê Thị Thúy cho biết: Từ khi có Chỉ thị số 40, Hội LHPN đã tập trung chỉ đạo các cấp Hội chủ động theo dõi, bám sát tình hình thực hiện ủy thác của tổ chức Hội và ủy nhiệm của Tổ tiết kiệm và vay vốn. Tính đến tháng 6/2019 dư nợ ủy thác qua Hội LHPN tỉnh đạt 1.027 tỷ đồng với 27.916 hộ vay, tại 911 Tổ tiết kiệm và vay vốn (tăng trên 367 tỷ đồng so với năm 2014); nợ quá hạn chiếm 0,02% tổng dư nợ nhận ủy thác của hội.
Để hỗ trợ hội viên phụ nữ sử dụng nguồn vốn đúng mục đích, nâng cao hiệu quả vốn vay của các thành viên, trong thời gian qua, các cấp Hội đã phối hợp với ngành Nông nghiệp tổ chức trên 4.600 lớp tập huấn chuyển giao KHKT cho trên 294 nghìn lượt cán bộ, hội viên phụ nữ. Đồng thời tư vấn, hướng dẫn xây dựng và nhân rộng các mô hình sản xuất, kinh doanh điển hình như: “Chuỗi sản xuất, tiêu thụ đỗ tương an toàn theo hướng hữu cơ, thành lập và duy trì 140 nhóm sở thích, Tổ hợp tác/Hợp tác xã. Phát triển các mô hình kinh tế hiệu quả như: “Trồng rau sạch”, “Nuôi lợn thịt an toàn”, “Gà an toàn”, “Tổ hợp tác sản xuất và chế biến chè an toàn”...
Có vốn, có đường hướng phát triển kinh tế, nhiều hộ đã có cơ hội để đầu tư phát triển kinh tế, tăng thu nhập, vươn lên thoát nghèo và làm giàu chính đáng; số hộ nghèo do phụ nữ làm chủ thoát nghèo từ năm 2014 đến năm 2019 là 3.681 hộ, tỷ lệ thoát nghèo so với số hộ nghèo toàn tỉnh trung bình là 1,7%.
Phó Thống đốc NHNN Đào Minh Tú phát biểu tại Hội nghị (Ảnh: Việt Hải)
Với huyện miền núi Đồng Hỷ, nơi có 15 đơn vị hành chính cấp xã; trong đó có 06 xã đặc biệt khó khăn và 04 xã thuộc vùng ATK, Phó Bí thư Huyện ủy - Chủ tịch UBND huyện Đồng Hỷ Nguyễn Văn Thủy chia sẻ việc phát huy vai trò của Ban đại diện HĐQT và tập trung nguồn lực thực hiện các chương trình tín dụng chính sách xã hội là điểm tựa để tạo ra sự chuyển biến chất và lượng tín dụng trên địa bàn khi triển khai Chỉ thị số 40. Theo đó, UBND huyện, Ban đại diện HĐQT huyện thường xuyên kiện toàn tổ chức và hoạt động của Ban đại diện huyện; định kỳ họp giao ban hằng quý để triển khai các văn bản chính sách liên quan đến tín dụng chính sách xã hội trên địa bàn. Công tác điều tra, rà soát bổ sung đối tượng được thụ hưởng được thực hiện tốt, bảo đảm chính xác, kịp thời giúp người dân được sớm tiếp cận nguồn vốn tín dụng ưu đãi. Hàng năm, Ban đại diện HĐQT huyện đã chỉ đạo Ban Giảm nghèo phối hợp chặt chẽ với NHCSXH và các tổ chức chính trị - xã hội nhận ủy thác tập trung thực hiện đồng bộ các giải pháp củng cố, nâng cao chất lượng tín dụng chính sách, tích cực xử lý nợ đến hạn, nợ quá hạn và lãi tồn đọng.
Phó Chủ tịch Hội LHPN tỉnh Thái Nguyên Lê Thị Thúy tham luận tại Hội nghị (Ảnh: Việt Hải)
Các nguồn lực hỗ trợ tín dụng cũng đã được địa phương huy động như đã chuyển vốn cho NHCSXH huyện 2,9 tỷ đồng trong 5 năm qua, vốn ủy thác cho vay của doanh nghiệp đóng trên địa bàn 300 triệu đồng, đưa tổng nguồn vốn ủy thác địa phương lên 3,2 tỷ đồng. Huyện cũng đã cấp 1.000m2 đất, trị giá 2,5 tỷ đồng, hỗ trợ đền bù giải phóng mặt bằng 150 triệu đồng để NHCSXH huyện xây dựng trụ sở nhà làm việc; hỗ trợ mua 02 máy tính trị giá 30 triệu đồng.
Từ năm 2015 đến năm 2019 trên địa bàn huyện Đồng Hỷ đã cho 17.213 lượt hộ nghèo và các đối tượng chính sách được vay vốn với tổng số tiền 490,2 tỷ đồng. Tổng dư nợ đến 30/6/2019 đạt 405,4 tỷ đồng. Chất lượng tín dụng ngày càng được củng cố và nâng cao, từ năm 2017 đến nay trên địa bàn huyện không có nợ quá hạn, nợ khoanh. Nguồn vốn tín dụng chính sách đã giúp cho 4.627 lượt hộ nghèo, 4.230 lượt hộ cận nghèo và 406 lượt hộ mới thoát nghèo được vay vốn để phát triển kinh tế; 1.396 hộ nghèo có nhà ở...
Hoạt động tín dụng chính sách đã trở thành một nguồn lực góp phần thay đổi diện mạo nông thôn mới của huyện, với 7/15 xã về đích nông thôn mới. Tỷ lệ hộ nghèo giảm từ 19,69% (2016) xuống còn 12,39% (2018). Thông qua nguồn vốn này, người dân từng bước làm quen với tín dụng ngân hàng, có ý thức vươn lên thoát nghèo, đã xuất hiện nhiều mô hình giúp nhau làm kinh tế, vượt khó vươn lên làm giàu.
Tiếp sức hút vốn, lan tỏa giá trị
Phát biểu kết luận tại Hội nghị sơ kết, đồng chí Trần Quốc Tỏ - Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Thái Nguyên Trần Quốc Tỏ khẳng định: Công tác lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện Chỉ thị số 40 được triển khai đồng bộ từ cấp tỉnh đến cơ sở, đã tạo sự chuyển biến tích cực về nhận thức, trách nhiệm của các cấp ủy, chính quyền địa phương, coi đó là một trong những nhiệm vụ chính trị quan trọng của địa phương.
Chỉ nói riêng về việc huy động nguồn lực tại địa phương cho vay đối tượng hộ nghèo và các đối tượng chính sách, ngay sau Chỉ thị số 40 ra đời, tỉnh Thái Nguyên đã ban hành Quy chế quản lý và sử dụng nguồn vốn ngân sách địa phương ủy thác qua NHCSXH để cho vay đối với người nghèo và các đối tượng chính sách khác trên địa bàn tỉnh. Nguồn vốn từ ngân sách địa phương ủy thác địa phương chuyển sang NHCSXH để cho vay đạt hơn 80 tỷ đồng, tăng 53 tỷ đồng so với 31/12/2014.
Quang cảnh Hội nghị (Ảnh: Việt Hải)
Đặc biệt với một tỉnh đồng bào DTTS chiếm khoảng 27% dân số; có 124/180 xã, thị trấn miền núi, vùng cao, tỉnh đã triển khai Đề án “Phát triển kinh tế - xã hội, ổn định sản xuất và đời sống các xóm, bản đặc biệt khó khăn có nhiều đồng bào dân tộc Mông sinh sống tỉnh Thái Nguyên đến năm 2020” tại 04 huyện (Đồng Hỷ, Phú Lương, Định Hóa, Võ Nhai). Thông qua Đề án này, tỉnh đã hỗ trợ kinh phí giống, phân bón trồng cây ngô lai, chăn nuôi trâu bò, trồng cây ăn quả và hỗ trợ lãi suất cho vay đối với các hộ nghèo và hộ cận nghèo vay vốn NHCSXH với tổng số tiền trên 17 tỷ đồng.
Hiệu ứng của việc nâng cao nhận thức cho các tầng lớp nhân dân về mục đích, ý nghĩa của việc vận động xây dựng quỹ tín dụng chính sách xã hội cũng như triển khai sâu rộng thực hiện Chỉ thị số 40 cũng đã cộng hưởng những giá trị mới trong công tác tín dụng chính sách. Như ở thị xã Phổ Yên, MTTQ thị xã tổ chức các Cuộc vận động huy động sự đóng góp của các tổ chức chính trị - xã hội, các doanh nghiệp và các cá nhân bổ sung nguồn vốn cho tín dụng chính sách xã hội chuyển sang NHCSXH thị xã để thực hiện cho vay đối với hộ nghèo và các đối tượng chính sách khác tại các xã về đích nông thôn mới năm 2017, 2018. Đến nay, MTTQ thị xã đã chuyển sang 485 triệu đồng để cho vay hộ nghèo và các đối tượng chính sách khác. Nhìn rộng ra toàn tỉnh, đã huy động từ doanh nghiệp được 8,549 tỷ đồng.
Trong thời gian qua, NHCSXH đã tạo điều kiện cho người nghèo và các đối tượng chính sách khác có nhu cầu và đủ điều kiện được tiếp cận vốn tín dụng chính sách một cách thuận lợi và kịp thời. Trong 05 năm qua, tổng doanh số cho vay các chương trình tín dụng chính sách trên địa bàn tỉnh đạt 4.308 tỷ đồng, với 140.528 lượt hộ nghèo và các đối tượng chính sách khác được vay vốn. Trong đó, 62.853 lượt hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ mới thoát nghèo được vay vốn phát triển SXKD; 2.466 HSSV có hoàn cảnh khó khăn được vay vốn đi học, 6.009 lao động được duy trì và tạo việc làm mới, 523 lao động được đi làm việc có thời hạn ở nước ngoài, 21.896 lượt hộ vay vốn để SXKD và hoạt động thương mại tại vùng khó khăn; xây dựng được 66.704 công trình nước sạch và vệ sinh môi trường nông thôn... Tổng dư nợ tính đến 30/6/2019 đạt gần 3.390 tỷ đồng, tăng 1.273 tỷ đồng so với 31/12/2014 với 118.678 khách hàng, dư nợ bình quân đạt 28,56 triệu đồng/khách hàng.
03 tập thể và 07 cá nhân có thành tích xuất sắc trong thực hiện Chỉ thị vinh dự được nhận Giấy khen của Tổng Giám đốc NHCSXH (Ảnh: Việt Hải)
Những kết quả này thêm một lần nữa khẳng định tính thiết thực của Chỉ thị số 40. “Sự quan tâm của Đảng, sự quyết tâm của cả hệ thống chính trị đối với hoạt động tín dụng chính sách xã hội đã góp phần nâng cao hơn nữa hiệu quả kênh tín dụng chủ lực giúp hộ nghèo, hộ cận nghèo và các đối tượng chính sách khác vươn lên trong cuộc sống, góp phần quan trọng trong việc thực hiện có hiệu quả các chủ trương, chính sách, các mục tiêu, nhiệm vụ mà Đảng và Nhà nước đã đề ra về giảm nghèo, bảo đảm an sinh xã hội, ổn định chính trị và phát triển kinh tế”, Phó Thống đốc NHNN Đào Minh Tú, Thành viên Ban chỉ đạo Trung ương về sơ kết Chỉ thị số 40 nhấn mạnh tại Hội nghị. Đồng chí mong muốn, trong thời gian tới, tỉnh Thái Nguyên sẽ tiếp tục dành sự quan tâm đến hoạt động tín dụng chính sách trên địa bàn, trong đó có việc ưu tiên dành nguồn ngân sách nhiều hơn và tiếp tục huy động vốn từ doanh nghiệp để ủy thác qua NHCSXH tỉnh thực hiệc việc cho vay đối với các đối tượng chính sách trên địa bàn.
14 tập thể và 18 cá nhân có thành tích xuất sắc trong thực hiện Chỉ thị vinh dự nhận Bằng khen của Thường vụ Tỉnh ủy (Ảnh: Việt Hải)
Để thực hiện tốt hơn nữa Chỉ thị số 40 của Ban Bí thư Trung ương Đảng trong giai đoạn mới nhằm phát huy vai trò và nâng cao hiệu quả của tín dụng chính sách xã hội, đồng chí Bí thư Tỉnh ủy đề nghị các cấp ủy Đảng, chính quyền, thủ trưởng các cơ quan, đơn vị, địa phương chỉ đạo và tổ chức thực hiện đồng bộ nhiều nhiệm vụ, giải pháp, trong đó nhấn mạnh đến tầm quan trọng của việc tiếp tục nâng cao nhận thức về vai trò, vị trí của tín dụng chính sách xã hội đối với phát triển kinh tế - xã hội, góp phần ổn định chính trị địa phương. Thực hiện “Tuyên truyền tốt, vận động tốt, thực hiện tốt và quản lý tốt” chính sách tín dụng xã hội trên địa bàn; mở rộng các hình thức, các kênh để huy động thêm các nguồn vốn xã hội hóa bổ sung cho tín dụng chính sách xã hội. Thường xuyên củng cố, kiện toàn và nâng cao chất lượng hoạt động của Ban đại điện HĐQT NHCSXH cũng như đội ngũ cán bộ NHCSXH tỉnh.