Ảnh minh họa: Bích Liên
Theo đó, Nghị định số 102/2014/NĐ-CP của Chính phủ quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai có hiệu lực ngày 25/11/2014. Nghị định này thay thế Nghị định số 105/2009/NĐ-CP ngày 11/11/2009 của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai và thay thế quy định về xử phạt đối với hành vi lấn, chiếm đất quốc phòng quy định tại Điều 29 của Nghị định số 120/2013/NĐ-CP ngày 09/10/2013 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực quốc phòng, cơ yếu.
Nghị định quy định về 25 hành vi vi phạm hành chính, hình thức xử phạt, mức xử phạt, biện pháp khắc phục hậu quả đối với hành vi vi phạm hành chính, thẩm quyền xử phạt và thẩm quyền lập biên bản vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai. Ngoài ra, các đối tượng là hộ gia đình, cộng đồng dân cư; cá nhân trong nước... là đối tượng bị xử phạt theo quy định này nếu có hành vi vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai.
Theo báo cáo của Bộ TN&MT, trong 03 năm thực hiện Nghị định, Bộ đã tổ chức 79 cuộc thanh tra, kiểm tra đối với 142 tổ chức quản lý, sử dụng đất tại các địa phương; trong đó đã xử phạt đối với 08 tổ chức sử dụng đất với số tiền 1,36 tỷ đồng. Đồng thời, việc thanh tra, xử lý vi phạm pháp luật đối với các tổ chức, cá nhân chủ yếu thực hiện ở các địa phương theo các cấp tỉnh, huyện, xã.
Qua quá trình triển khai thực hiện Nghị định cùng với tổng hợp báo cáo từ các tỉnh, thành phố; ý kiến phản ánh của các Sở TN&MT tại các hội nghị tập huấn công tác thanh tra hàng năm; ý kiến phản ánh của một số cử tri, đại biểu Quốc hội cho thấy việc xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai theo Nghị định số 102/2014/NĐ-CP còn có những khó khăn, vướng mắc.
Do vậy, Bộ TN&MT cho biết, Bộ sẽ sửa đổi, bổ sung các nội dung như: sửa đổi, bổ sung làm rõ hơn khái niệm “chiếm đất”; bổ sung nội dung giải thích hành vi “hủy hoại đất”; bổ sung quy định việc xác định hành vi vi phạm đã kết thúc và các hành vi vi phạm đang diễn ra để xác định thời hiệu xử phạt trong lĩnh vực đất đai; bổ sung quy định về việc xác định số lợi bất hợp pháp có được do thực hiện từng hành vi vi phạm trong lĩnh vực đất đai; quy định bổ sung các biện pháp khắc phục hậu quả trong các trường hợp khác nhau.
Đồng thời, Bộ cũng đề xuất bổ sung thêm quy định xử phạt đối với các hành vi vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai như hành vi chuyển mục đích sử dụng đất từ đất trồng lúa sang đất nông nghiệp khác, hành vi lấn, chiếm đất chưa sử dụng; hành vi hủy hoại đất; nâng mức xử phạt vi phạm hành chính đối với một số hành vi để nâng cao hiệu quả xử phạt, có tác dụng răn đe, phòng ngừa hành vi vi phạm./.