Tàu Grace 1 của Iran ở ngoài khơi Gibraltar, ngày 6/7/2019. (Ảnh: AFP)
Trong một thông điệp đăng tải trên trang Twitter, Ngoại trưởng Anh Jeremy Hunt cho biết, ông vừa có cuộc điện đàm được đánh giá là “mang tính xây dựng” với người đồng cấp Iran Mohammad Javad Zarif.
Trong cuộc điện đàm diễn ra ngày 13/7, ông Hunt đã khẳng định trước đại diện ngoại giao Iran rằng, Anh chỉ quan ngại về đích đến chứ không phải là nguồn gốc của số dầu được vận chuyển trên con tàu Grace 1. Anh sẽ xúc tiến việc trao trả tàu Grace 1 nếu như nhận được bảo đảm rằng đích đến của con tàu này không phải là Syria, sau các thủ tục pháp lý tại Gibraltar.
Về phía ông Mohammad Javad Zarif đã khẳng định thiện chí của Iran nhằm giải quyết vấn đề này và không muốn tình hình tiếp tục leo thang căng thẳng. Đại diện ngoại giao Iran kêu gọi chính phủ Anh “ngay lập tức” chấp nhận những yêu cầu của Iran nhằm chấm dứt việc bắt giữ phi pháp tàu chở dầu Grace 1.
Theo quan điểm của ông Zarif thì việc bắt giữ tàu Grace 1 được thực hiện dựa trên những lệnh trừng phạt của Mỹ nhằm vào Iran – vốn được áp đặt trở lại vào năm ngoái, sau khi Mỹ đơn phương rút khỏi bản thỏa thuận hạt nhân lịch sử.
Bên cạnh đó, quan chức này cũng tuyên bố thêm rằng, Iran sẽ tiếp tục đẩy mạnh các hoạt động xuất khẩu dầu mỏ, bất chấp lệnh trừng phạt từ phía Mỹ.
Cuộc điện đàm giữa Ngoại trưởng Anh, Iran diễn ra chỉ ít lâu sau khi ngày 11/7, cảnh sát Gibraltar đã bắt giữ thuyền trưởng và người phụ trách tàu chở dầu Grace 1 sau khi con tàu này bị bắt giữ trên eo biển Gibraltar, khu vực phía Nam bán đảo Iberian vào ngày 4/7, vì nghi ngờ đã vi phạm lệnh cấm của EU và vận chuyển dầu thô đến Syria.
Tuy nhiên, đến ngày 12/7, cảnh sát Gibraltar lại thông báo rằng cả 4 thành viên thủy thủ đoàn của con tàu chở dầu Grace 1 của Iran đã được tại ngoại nhờ đóng tiền bảo lãnh.
Vụ việc này đã đẩy mối quan hệ giữa Anh và Iran vào một tình huống căng thẳng khi ngay trong ngày 4/7, Bộ Ngoại giao Iran đã triệu Đại sứ Anh tại Iran – ông Rob Macaire tới cơ quan này nhằm bày tỏ quan điểm phản đối của Tehran liên quan tới vụ bắt giữ tàu chở dầu Grace 1 của Iran trên eo biển Gibraltar.
Trên trang Twitter cá nhân, ngày 8/7, ông Zarif khẳng định Iran không phải là một thành viên của EU và cũng không phải là đối tượng bị áp đặt bất cứ lệnh cấm vận dầu mỏ nào của châu Âu. Chính vì thế, nhà ngoại giao này xem vụ Anh bắt giữ tàu chở dầu của Iran là hành động “vi phạm luật pháp”, tạo ra một tiền lệ nguy hiểm và phải được chấm dứt ngay lập tức.
Về phía Tổng thống Iran Hassan Rouhani cũng đã lên tiếng cảnh báo Anh sẽ phải đối mặt với “những hậu quả” sau vụ tàu Grace 1 bị bắt giữ.
Trong khi những căng thẳng xung quanh vụ tàu Grace 1 chưa được giải quyết dứt điểm thì quan hệ Iran-Anh lại tiếp tục bị “hâm nóng” vào tuần trước, sau khi Anh cáo buộc Iran gây trở ngại cho tàu chở dầu nước này khi đang trong hành trình qua eo biển Hormuz trong khi Tehran khẳng định đó chỉ là “lời nói dối”. Phát biểu trước truyền thông vào cuối tuần trước, ông Hunt khẳng định “phản ứng của Anh trước mối quan hệ căng thẳng leo thang với Iran là điều đã được tính toán kỹ càng”./.