Nhà lãnh đạo Kim Jong-un (trái) và Tổng thống Mỹ Donald Trump tại
cuộc gặp thượng đỉnh lần thứ 2 ở Hà Nội. (Ảnh: The New York Times)
Trong bản báo cáo chi tiết về phương hướng chính sách năm 2019, Bộ Thống nhất Hàn Quốc nêu rõ: “Dựa trên sự phối hợp chặt chẽ với Mỹ, chúng tôi sẽ thúc đẩy tiến trình đối thoại liên Triều để tạo điều kiện cho Mỹ và Triều Tiên tiến hành các cuộc gặp gỡ trong tương lai, tiến tới một thỏa thuận về phi hạt nhân hóa cùng các biện pháp thực hiện tương ứng”.
Cũng theo Bộ trên, trong thời gian tới, chính phủ Hàn Quốc sẽ tiếp tục thúc đẩy các cuộc tiếp xúc chặt chẽ giữa lãnh đạo hai miền Triều Tiên, nhằm cải thiện các mối quan hệ liên Triều và thiết lập hòa bình trên bán đảo Triều Tiên.
Kể từ sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump và nhà lãnh đạo Triều Tiên tiến hành Hội nghị thượng đỉnh lần thứ 2 tại Hà Nội, chính phủ Hàn Quốc đã tỏ rõ thiện chí đóng vai trò “trung gian” nhằm cởi bỏ những nút thắt đang còn tồn tại trong tiến trình đàm phán phi hạt nhân hóa giữa Mỹ và Triều Tiên. Trong 3 cuộc gặp thượng đỉnh lần lượt diễn ra vào tháng 4, tháng 5 và tháng 9/2018, Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in và nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un đã nhất trí các biện pháp hạ nhiệt căng thẳng và tăng cường hợp tác liên Triều trong nhiều lĩnh vực. Chính quyền Seoul cũng đã từng tuyên bố sẽ theo đuổi những dự án hợp tác liên Triều trong một nỗ lực nhằm tạo ra một chu trình mà trong đó, việc cải thiện các mối quan hệ liên Triều có thể hỗ trợ cho tiến trình phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên.
Đề cập tới những biện pháp cụ thể nhằm cải thiện quan hệ liên Triều, Bộ Thống nhất Hàn Quốc cho biết, chính phủ nước này sẽ thực hiện những biện pháp chuẩn bị và tạo dựng một bầu không khí phù hợp dựa trên nguyên tắc tôn trọng các lệnh trừng phạt quốc tế, để có thể thúc đẩy các hoạt động hợp tác kinh tế giữa hai miền. Trong đó, phải kể đến kế hoạch mở cửa trở lại khu công nghiệp Kaesong nằm ở thị trấn biên giới của Triều Tiên và nối lại các tour du lịch đến núi Kumgang ở khu vực bãi biển phía Đông của Triều Tiên.
Năm 2016, Hàn Quốc đã đóng cửa khu công nghiệp chung Kaesong nhằm phản đối các hành vi khiêu khích tên lửa và hạt nhân của Triều Tiên. Trước đó, các tour du lịch tới núi Kumgang cũng bị gián đoạn vào năm 2008 sau khi một khách du lịch Hàn Quốc bị một binh sỹ Triều Tiên bắn chết. Tại Hội nghị thượng đỉnh diễn ra vào tháng 9/2018, các nhà lãnh đạo hai miền Triều Tiên đã nhất trí nối lại hai dự án hợp tác này vào thời điểm các điều kiện phù hợp được đáp ứng. Trong thông điệp đầu năm mới 2019, nhà lãnh đạo Kim Jong-un cũng đã tuyên bố thiện chí tái khởi động các dự án này mà không đi kèm theo điều kiện tiên quyết.
Tuy nhiên, cho tới nay, chính quyền Washington vẫn tỏ ra quan ngại trước việc hai miền Triều Tiên nối lại các hoạt động hợp tác kinh tế vì cho rằng, điều này sẽ làm suy yếu các biện pháp trừng phạt quốc tế nhằm vào Bình Nhưỡng, nhất là vào thời điểm đang diễn ra các vòng đàm phán về phi hạt nhân hóa. Trong một tuyên bố mới đây, Hàn Quốc khẳng định nước này sẽ tham vấn với Mỹ về các vấn đề liên quan. Cách đây ít lâu, một quan chức cấp cao của Bộ Ngoại giao Mỹ đã tuyên bố rằng nước này sẽ không cân nhắc tới việc miễn trừ lệnh trừng phạt đối với hai dự án hợp tác liên Triều vốn đang bị đình trệ nói trên.
Phát biểu tại một Hội nghị về chính sách hạt nhân ở Washington, ngày 11//3, đặc phái viên Mỹ về Triều Tiên Stephen Biegun nhấn mạnh Triều Tiên cần tuyên bố rõ ràng về ý định từ bỏ tất cả vũ khí hủy diệt hàng loạt trước khi nỗ lực cải thiện quan hệ với Mỹ.
Theo quan điểm của ông Biegun thì con đường ngoại giao trong vấn đề Triều Tiên vẫn đang rộng mở. Dù không đề cập tới lịch trình diễn ra đối thoại trong thời gian tới, song quan chức ngoại giao này cho biết các nhà đàm phán Mỹ vẫn duy trì liên hệ chặt chẽ với các đối tác Triều Tiên.
Ông Biegun khẳng định, Mỹ muốn xây dựng lòng tin với Triều Tiên, chính thức kết thúc cuộc chiến tranh Triều Tiên 1950 - 1953 và hồi hương hài cốt của các binh sỹ Mỹ thiệt mạng trong cuộc xung đột này. “Tuy nhiên, tất cả những điều này đòi hỏi Triều Tiên tuân thủ đầy đủ việc từ bỏ vũ khí hủy diệt hàng loạt” – quan chức ngoại giao Mỹ nêu rõ.
Đề cập tới những bản báo cáo cho rằng, Triều Tiên đang khôi phục hoạt động bình thường của bãi phóng tên lửa ở Sohae, ông Biegun khẳng định, chính phủ Mỹ đang xem xét những thông tin này một cách rất nghiêm túc và vẫn đang theo sát tình hình. “Và cho tới bây giờ thì tôi không biết thông điệp mà họ (Triều Tiên) đang cố gắng phát đi là gì” – ông Biegun nói./.