Một cánh đồng thuốc phiện ở Afghanistan. (Ảnh: UN)
Thông cáo chung của Phái bộ Liên hợp quốc tại Afghanistan (UNAMA) và Văn phòng Cao ủy Liên hợp quốc về quyền con người cho hay: "Một báo cáo của Liên hợp quốc kết luận rằng các cơ sở ma túy bị cáo buộc không phải là mục tiêu hợp pháp và các cuộc không kích đã gây ra thương vong dân sự đáng kể".
Báo cáo xem xét tác động đối với dân thường của các cuộc không kích do Mỹ tiến hành vào ngày 5/5 trên các địa điểm được cho là điều chế ma túy ở Afghanistan. Cụ thể, Liên hợp quốc đã "xác minh 39 trường hợp thương vong (30 người thiệt mạng, 5 người bị thương và 4 người mất tích), bao gồm 14 trẻ em và 1 phụ nữ", trong nhiều cuộc không kích trên hơn 60 địa điểm mà lực lượng vũ trang Mỹ ở Afghanistan (USFOR-A) xác định là nơi sản xuất ma túy ở quận Bakwa và một phần của huyện lân cận Delaram, tỉnh Nimroz.
Tuy nhiên, thống kê này còn có thể cao hơn nhiều khi UNAMA nhận được "thông tin đáng tin cậy về ít nhất 37 nạn nhân khác, chủ yếu là phụ nữ và trẻ em". "Mặc dù các cuộc không kích vào các cơ sở điều trị ma túy được cho là đã diễn ra, nhưng đây là lần đầu tiên UNAMA nhận được báo cáo về một số lượng lớn thương vong dân sự do một hoạt động như vậy" – Liên hợp quốc cho biết thêm.
Chính trong bối cảnh đó, Phái bộ Liên hợp quốc tại Afghanistan và đại diện của Ủy ban Nhân quyền Độc lập Afghanistan đã có chuyến thị sát tới các khu vực bị ảnh hưởng bởi các cuộc đình công ở quận Bakwa của tỉnh Farah, như một phần của cuộc điều tra mở rộng về vụ việc ngày 5/5.
Song Liên hợp quốc chỉ rõ USFOR-A nói rằng không có thương vong dân sự sau các cuộc không kích. Mỹ luôn "lập luận rằng các mục tiêu kinh tế đóng góp cho nỗ lực chiến tranh của một bên trong cuộc xung đột là mục tiêu quân sự hợp pháp" – UNAMA nhấn mạnh, đồng thời cho rằng lập trường này "không phù hợp với luật nhân đạo quốc tế". "Theo luật nhân đạo quốc tế, bao gồm luật quốc tế thông thường, các cơ sở đóng góp kinh tế hoặc tài chính cho nỗ lực chiến tranh của một bên trong cuộc xung đột được coi là mục tiêu dân sự" – Liên hợp quốc cho biết.
Ngoài ra, Liên hợp quốc cũng kết luận rằng các địa điểm sản xuất ma túy và người lao động liên quan không thể bị tấn công và cần được bảo vệ. Tổ chức này cũng nhấn mạnh rằng việc tính đến các đối tượng và cá nhân này là mục tiêu hợp pháp nguy hiểm làm suy yếu nguyên tắc cơ bản, gây nguy hiểm cho toàn bộ dân số và cơ sở hạ tầng.
Trong các khuyến nghị của mình, Liên hợp quốc cho rằng phản ứng thích hợp và hợp pháp đối với các hoạt động ma túy bất hợp pháp là "thông qua thực thi pháp luật, chứ không phải hoạt động quân sự gây nguy hiểm cho dân thường".
Lực lượng Mỹ tại Afghanistan và quân đội Afghanistan (USFOR-A) đưa ra một tuyên bố bác bỏ báo cáo của Liên hợp quốc và khẳng định không có thương vong.
Kể từ cuối năm 2017, lực lượng Mỹ đã tấn công các địa điểm được cho là được sử dụng để điều chế thuốc phiện như một phần của nỗ lực cắt đứt tài chính cho tổ chức Taliban./.