Mỹ tìm cách thúc đẩy quan hệ quân sự với Trung Quốc

Tháng 6/2018, ông Mattis đã tới Trung Quốc trong một nỗ lực nhằm tăng cường cơ chế đối thoại quân sự với Bắc Kinh trong bối cảnh quan hệ thương mại giữa hai cường quốc đang trở nên căng thẳng cũng như việc Mỹ đang ngày càng tỏ ra quan ngại trước các động thái tăng cường sức mạnh quân sự của Trung Quốc.

Phát biểu trước các phóng viên tại Lầu Năm góc, ông Mattis nói: “Chúng tôi tin rằng chúng tôi phải xây dựng một mối quan hệ với Trung Quốc và ngài Ngoại trưởng Mike Pompeo cùng tôi đều lưu tâm tới vấn đề này…Và hiện giờ chúng tôi đang rút ngắn con đường phía trước”.

Trước đó, vào ngày 20/9, Bộ Ngoại giao Mỹ đã công bố các biện pháp trừng phạt nhằm vào Cơ quan phát triển thiết bị Trung Quốc (EED) và Giám đốc cơ quan này là ông Li Shangfu, sau khi tham gia vào các “hoạt động giao dịch quan trọng” với nhà xuất khẩu vũ khí hàng đầu của Nga Rosoboronexport.

Việc Mỹ áp đặt lệnh cấm vận vừa nêu nằm trong khuôn khổ thực thi Đạo luật chống đối thủ của Mỹ qua các biện pháp trừng phạt (CAATSA) – đã được ký thành luật năm 2017 nhằm trừng phạt Nga trước cáo buộc can thiệp bầu cử Mỹ, theo đuổi các hành vi khiêu khích ở Ukraine và can dự vào cuộc nội chiến Syria.

Tuy nhiên, hiện động thái này của Mỹ đang vấp phải phản ứng mạnh mẽ từ Trung Quốc. Trong một tuyên bố vừa đưa ra, Phó Giám đốc chương trình hợp tác quân sự quốc tế thuộc Quân ủy Trung ương Trung Quốc – ông Huang Xueping khẳng định, hợp tác quân sự giữa Nga và Trung Quốc là một hoạt động bình thường giữa các quốc gia có chủ quyền và phù hợp luật pháp quốc tế. Ông Huang cho rằng các lệnh trừng phạt của Mỹ là “không hợp lý và vi phạm nghiêm trọng các tiêu chuẩn cơ bản trong quan hệ quốc tế”, đồng thời gây tổn hại nghiêm trọng tới quan hệ quân sự Mỹ - Trung và các mối quan hệ song phương. Trong khi đó, một số chuyên gia khác lại cho rằng, các hành động gây sức ép từ Mỹ không chỉ làm gia tăng căng thẳng mà còn cản trở mối quan hệ quân sự Mỹ - Trung vốn đang được đón nhận những xung lực tích cực trong thời gian trở lại đây. Diễn biến này cũng được cho là sẽ tạo ra một tình huống nguy hiểm trong quan hệ giữa Mỹ và Trung Quốc khi không chỉ căng thẳng trong lĩnh vực thương mại mà còn tồn tại bất đồng về quân sự.

Mới đây, Bộ Quốc phòng Trung Quốc tuyên bố hủy chuyến thăm Mỹ của Tư lệnh Hải quân Trung Quốc – Phó Đô đốc Shen Jinlong và hủy các vòng đối thoại giữa quan chức quân sự hai nước dự kiến diễn ra tại Bắc Kinh. Bộ Quốc phòng Trung Quốc nêu rõ, quân đội nước này bảo lưu quyền đưa ra các biện pháp đáp trả tiếp theo trước động thái gây sức ép từ phía Mỹ.

Từ Lầu Năm góc, Trung tá Dave Eastburn cũng xác nhận rằng phía quân đội Mỹ đã được thông báo về việc Tư lệnh Hải quân Trung Quốc hủy cuộc gặp với đối tác Mỹ là Đô đốc John Richardson. Ngoài các thông tin trên, ông Eastburn cho biết, vào thời điểm hiện tại, ông không nắm được thêm bất cứ điều gì./.