Thứ ba, 20/09/2016 16:21 (GMT+7)
(ĐCSVN) – Ngày 19/9, Tổng giám đốc Cơ quan Năng lượng Nguyên tử quốc tế (IAEA) Yukiya Amano tuyên bố sẽ tiếp tục theo đuổi cơ hội để nắm giữ vị trí hiện tại trong nhiệm kỳ thứ 3 liên tiếp với lập luận rằng cơ quan giám sát hạt nhân Liên hợp quốc cần duy trì “tính liên tục” để đối mặt với những khó khăn trước mắt.
Tổng giám đốc IAEA Yukiya Amano. (Ảnh: Reuters)
Ông Amano, một nhà ngoại giao Nhật Bản, 69 tuổi, được bổ nhiệm làm Tổng giám đốc IAEA nhiệm kỳ đầu tiên vào năm 2009. Trong thời gian nắm giữ vị trí người đứng đầu cơ quan giám sát hạt nhân của Liên hợp quốc, ông Amano đã duy trì một số lập trường khác biệt xung quanh vấn đề hạt nhân của Iran so với người tiền nhiệm Mohamed ElBaradei – người đã cùng IAEA giành giải Nobel Hòa bình năm 2005.
Phát biểu trong cuộc họp báo diễn ra trong khuôn khổ một phiên họp ban lãnh đạo gồm 35 nước của IAEA, ông Amano nói: “Một số nước đã khuyến khích tôi tiếp tục đảm nhiệm vị trí Tổng giám đốc IAEA sau năm 2017”. Được biết, nhiệm kỳ thứ 2 giữ cương vị Tổng giám đốc IAEA của ông Amano sẽ kéo dài 4 năm và kết thúc vào cuối tháng 11/2017.
Dưới vai trò lãnh đạo của ông Amano, IAEA đã đưa ra những giới hạn trong hoạt động hạt nhân của Iran trong bản thỏa thuận lịch sử giữa Tehran và nhóm P5+1 (gồm: Mỹ, Nga, Trung Quốc, Pháp, Anh và Đức) nhằm giúp Iran gỡ bỏ dần các lệnh trừng phạt từ các nước phương Tây.
Hiện chưa có nước nào lên tiếng phản đối việc ông Amano có ý định tiếp tục nắm giữ cương vị Tổng giám đốc IAEA nhiệm kỳ 3. Tuy nhiên, một số nhà ngoại giao đã thể hiện “sự thất vọng” trước điều vốn được họ nhìn nhận là “sự thiếu chi tiết” trong các bản báo cáo quý của IAEA về mức độ tuân thủ bản thỏa thuận hạt nhân lịch sử từ phía Iran.
Được biết, hiện nhà ngoại giao Argentina Rafael Grossi – người đang giữ chức Chủ tịch Nhóm các nước cung ứng hạt nhân (NSC – là nhóm những nước theo đuổi mục tiêu chung nhằm chặn đứng tình trạng phổ biến vũ khí hạt nhân thông qua việc hạn chế xuất khẩu các công nghệ nhạy cảm) cũng có ý định chạy đua vào vị trí Tổng giám đốc IAEA nhiệm kỳ tới. Cho tới nay, ông Grossi chưa đưa ra bình luận nào sau tuyên bố mới nhất của ông Amano.
Lý giải về nguyên nhân tại sao ông Amano muốn nắm giữ vị trí Tổng giám đốc IAEA nhiệm kỳ 3, nhà ngoại giao kỳ cựu của Nhật Bản này đã đề cập tới thỏa thuận hạt nhân Iran và nhấn mạnh tới vấn đề hạt nhân trên bán đảo Triều Tiên – một điều mà ông Amano đang “quan ngại sâu sắc” và cho là đang trở thành mối đe dọa an ninh đối với khu vực Đông Bắc Á và thế giới.
“Các biện pháp hỗn hợp của IAEA sẽ phải đối mặt với những thách thức nghiêm trọng trong những năm tới. Để giải quyết vấn đề này thì việc duy trì sự liên tục và thống nhất đóng vai trò quan trọng” – ông Amano nói, đồng thời lưu ý thêm rằng IAEA sẽ nhanh chóng triển khai nhiệm vụ giám sát trong trường hợp cần thiết nhằm hỗ trợ việc thông qua một thỏa thuận chính trị với Triều Tiên. “IAEA có thể đóng một vai trò quan trọng trong một giải pháp hòa bình nhằm giải quyết vấn đề hạt nhân của Triều Tiên” – ông Amano nêu rõ./.
Thu Lan (Theo Reuters, The Japan Times)