Tỷ phú cá vược ở Thái Bình

Mỗi năm anh Liệu xuất khoảng 20 tấn cá thương phẩm - ảnh: NVCC

Sinh năm 1969, trong gia đình thuần nông, sau khi xuất ngũ trở về địa phương, anh Liệu về quê tiếp tục trồng lúa cấy cày. Thế nhưng, cuộc sống làm nông vất vả, khó khăn mà nghèo vẫn hoàn nghèo. Chán nản anh Liệu vào Nam tìm kiếm cơ hội làm ăn mới.

Anh chia sẻ: “Đi làm thuê cho các chủ đầm, chủ trang trại ở Bạc Liêu, rồi Cà Mau tôi thấy Thụy Liên quê mình cũng có gần trăm ha diện tích vùng đầm bãi, ven sông có điều kiện tiềm năng về đất đai, thổ nhưỡng, thuận lợi cho việc nuôi trồng thủy sản nước lợ. Tuy nhiên, đầm bãi còn hoang hóa, nếu biết áp dụng khoa học kỹ thuật thì sẽ cho hiệu quả kinh tế cao. Mình mà không làm giàu là có lỗi với quê hương”.

Sau nhiều đêm trăn trở, anh khăn gói trở về quê và rủ bạn vay tiền nhận thầu trên 30ha vùng bãi ven sông Diêm đầu tư nuôi trồng thủy sản. Thời gian đầu khi khởi nghiệp là lúc anh gặp vô vàn những khó khăn, đầm bãi hoang hóa mặt bãi chỗ thấp, chỗ cao, những ngày mưa bão ngập trắng cả bãi, anh muốn cải tạo nhưng do vốn hạn hẹp anh đành vừa làm vừa khắc phục. Để tái sản xuất đầu tư, ban đầu, anh Liệu vừa khai thác tự nhiên vừa nuôi theo phương thức quảng canh cải tiến. Đến năm 1999, anh Liệu mạnh dạn nuôi thử nghiệm tôm sú, cua xanh. Vụ nuôi đầu tiên thắng lớn anh thu nhập cả tỷ đồng, đó như nguồn động viên cho những tháng ngày gian truân, vất vả.

Với mong muốn có thêm những kiến thức cơ bản để áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào nuôi trồng thủy sản, năm 2004 anh quyết định theo học chuyên ngành nuôi trồng thủy sản của trường Đại học Thủy sản Nha Trang. “Tôi đi học không phải để có bằng kỹ sư cho oách mà để trang bị thêm những kiến thức cơ bản, áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất, mang lại hiệu quả kinh tế cao và hướng tới phát triển bền vững”. Anh Liệu bộc bạch.

Trở thành tân sinh viên lúc vừa tròn 35 tuổi, anh Liệu bảo nếu các bạn cùng lớp cố gắng một, anh Liệu phải cố gắng gấp mười. Chương trình học tập trung trên thành phố Thái Bình với lịch học kín mít cả tuần, trong khi đó anh Liệu vẫn phải điều hành công việc nuôi tôm, cua ở nhà với diện tích cả chục ha.

Cách nhà gần 40 cây số, nhưng có những hôm 1- 2h sáng anh Liệu phải tức tốc về nhà để xử lý tôm, cua bị bệnh. Rồi khoảng thời gian đi học, thương vợ một mình ở nhà vất vả với đàn con thơ và cả chục ha đầm bãi nên ngơi tay cầm bút là anh Liệu lại xoay trần với công việc đầm bãi đỡ đần vợ con. Suốt gần 5 năm trời ròng rã, anh Liệu đi về như con thoi giữa TP Thái Bình và quê nhà.

Cũng trong thời gian này, nghề nuôi tôm sú, cua xanh bắt đầu kém hiệu quả do môi trường nguồn nước bị ô nhiễm, dịch bệnh liên tiếp xảy ra. Sau nhiều ngày trăn trở tìm giải pháp tháo gỡ, cuối cùng anh Liệu đã lựa chọn con cá vược là đối tượng mới thay thế. Theo suy nghĩ của chàng thanh niên quê biển, cá vược có giá trị kinh tế và dinh dưỡng cao, ít xương, chỉ sống được trong môi trường sạch cho nên trong tương lai sẽ thay thế các loài cá nuôi truyền thống.

Ban đầu anh nhập giống từ miền Nam về ương nuôi, nuôi thương phẩm nhưng do con cá vược chịu rét kém, không giữ giống được qua mùa đông, tỷ lệ sống dưới 20%. Trong khi đó, anh Liệu để ý giống cá vược sống tự nhiên ở biển vẫn tồn tại tốt qua mùa đông. “Một ý nghĩ lóe lên trong đầu tôi là: Tại sao mình không nghiên cứu quy trình lưu cá vược giống qua đông?”, anh Liệu nhớ lại.

Nghĩ là làm, anh lao vào nghiên cứu, tìm tòi và dành trọn cả năm 2007 để tiến hành thử nghiệm. Những thất bại liên tiếp không làm anh nản lòng mà lại là động lực giúp anh thêm ý chí, nghị lực theo đuổi đến cùng con đường mình đã chọn lựa. Đến cuối năm 2008, quy trình lưu cá vược qua đông thành công ngoài mong đợi. Hiệu quả đạt được của các quy trình là cho tỷ lệ cá sống trên 95%. Năng suất nuôi thương phẩm đạt được trên 7 tấn/ha.

Bên cạnh đó, anh Liệu và bạn còn nghiên cứu xây dựng thành công quy trình “Ương nuôi cá vược giống trong giai lưới và ao đất”, và quy trình “Nuôi cá vược thương phẩm ghép 3 đối tượng: cá vược - cá rô phi - vọp”. Đặc biệt, quy trình nuôi ghép 3 đối tượng được anh Liệu thực hiện dựa trên kết quả nghiên cứu kỹ về đặc điểm, tập tính sống của từng loài, đã tạo ra một chu trình khép kín.

Theo anh Liệu, cá vược dễ nuôi, sống trong ao, hồ, đầm, ruộng trũng ở cả môi trường nước ngọt, mặn, lợ. Cá vược phàm ăn, tuy nhiên khi nuôi đơn, vấn đề mà người nuôi thường gặp phải là lượng thức ăn cho cá thường dư thừa, ảnh hưởng xấu đến môi trường nước nuôi, dễ gây dịch bệnh, làm giảm chất lượng đàn cá. Nuôi ghép cá vược với rô phi (loài ăn tạp), chúng có thể sử dụng chất thải của cá vược làm thức ăn trực tiếp, còn vọp - động vật hai mảnh vỏ là loại ăn các sinh vật hữu cơ trong môi trường nước. Do đó, nuôi ghép sẽ luôn tạo ra môi trường sạch để cá và vọp sinh trưởng, phát triển tốt. Đặc biệt, cá rô phi và cá vược không chỉ tăng trưởng nhanh mà chất lượng thịt cũng thơm ngon.

Từ việc thực hiện thành công 3 quy trình này, anh Liệu được nhiều chuyên gia và các nhà khoa học đánh giá cao. Năm 2009, tại Hội thi sáng tạo khoa học kỹ thuật tỉnh Thái Bình, 2 quy trình nuôi cá vược giống qua đông và nuôi ghép cá vược thương phẩm đã được đánh giá cao và đoạt giải Nhất tại hội thi.

Hiện với diện tích 6,5 ha, mỗi năm xuất bán hơn 20 tấn cá thương phẩm, anh Liệu trở thành “Vua cá vược” trên đất Thụy Liên với doanh thu hơn 3 tỷ mỗi năm. Bên cạnh đó, trang trại của anh cũng trở thành địa chỉ cung cấp cá vược giống tin cậy và uy tín. Mỗi năm, trang trại của anh Liệu cung cấp khoảng 100 vạn cá vược giống cho bà con.

Không chỉ bán, anh còn chuẩn bị sẵn tài liệu hướng dẫn kỹ thuật từ những điều căn bản như đào ao đến phương pháp nuôi và phòng bệnh cho cá, vì thế người dân đặt cho anh biệt danh “Người bán cá giống có tâm nhất vịnh Bắc bộ”.

Tỷ phú cá vược cho biết, anh dự kiến đầu tư 3 tỷ đồng xây dựng trại sản xuất giống vọp cửa sông, đồng thời tiếp tục nghiên cứu các quy trình nuôi mới cho các loại cá bớp, cá tráp, cá lâu, đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế thủy sản trong giai đoạn mới.

Bản thân là hội viên Hội Nông dân, anh luôn tích cực tham gia các hoạt động do các cấp Hội phát động. Anh cũng nhiệt tình trong việc tư vấn kỹ thuật nuôi, trồng thủy sản, hỗ trợ về con giống, thức ăn, vốn tiêu thụ sản phẩm cho các hội viên cùng phát triển. Để có được những thành công như ngày hôm nay, anh luôn nhận được sự quan tâm tạo điều kiện hỗ trợ từ các cấp Hội Nông dân cho anh được tham gia các lớp tập huấn kỹ thuật nuôi trồng thủy sản; các cấp Hội tạo điều kiện để anh được tiếp cận và vay nguồn vốn ưu đãi từ Quỹ hỗ trợ nông dân để đầu tư mở rộng sản xuất, anh Liệu chia sẻ.

Anh Liệu cho rằng, bản thân anh cũng đi lên từ 2 bàn tay trắng, vì thế để tạo điều kiện thuận lợi cho các hội viên, nông dân phát triển kinh tế bền vững, các cấp Hội cần có những đề xuất lên các nhà quản lý, các nhà hoạch định chính sách, các nhà khoa học, hỗ trợ kinh phí kỹ thuật xây dựng các mô hình nuôi các đối tượng phù hợp, có giá trị kinh tế cao, phù hợp với thổ nhưỡng của địa phương. Ngoài ra, các cấp Hội cũng tạo cơ hội để hội viên nông dân được đi tham quan thực tế học hỏi kinh nghiệm, hỗ trợ lẫn nhau trong quá trình phát triển kinh tế, làm giàu cho bản thân.

Với những nỗ lực của mình, anh Nguyễn Văn Liệu đã vinh dự nhận được nhiều Bằng khen của các cấp, các ngành. Năm 2017, anh vinh dự là một trong những điển hình tiên tiến tham dự hội nghị nông dân sản xuất kinh doanh giỏi toàn quốc do Trung ương Hội Nông dân Việt Nam tổ chức./.