Giải đáp một số câu hỏi của các đại biểu Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Công thương cho rằng, buôn lậu đang trở thành điểm nóng trong hoạt động gian lận thương mại không chỉ ở Long An, An Giang mà còn Tây Ninh, Hải Phòng và nhiều địa bàn khác. Trên thực tế, mặc dù Ban 389 dưới dự chỉ đạo trực tiếp của Chính phủ đã có hàng loạt các biện pháp để khắc phục tình trạng trên, song phòng chống gian lận thương mại vẫn còn rất nhiều bất cập. Trong đó, khuôn khổ pháp luật, các cơ chế, chính sách của chúng ta chưa đủ mạnh, đặc biệt là các chế tài để ngăn chặn hoạt động buôn lậu cũng như gian lận thương mại.
Điều này đã dẫn đến hiện tượng “nhờn” pháp luật và việc không ngừng mở rộng quy mô cũng như địa bàn buộn lậu của các đối tượng, các tổ chức phạm tội. Sự phối hợp liên ngành của các lực lượng phòng chống buôn lậu từ công an đến biên phòng, hải quan…trong nhiều trường hợp còn chưa chặt chẽ dẫn đến hiệu quả, hiệu lực trong công tác đấu tranh liên ngành còn yếu.
Bộ trưởng Trần Tuấn Anh phát biểu tại hội trường sáng nay (Ảnh:KS)
Bộ trưởng Bộ Công thương cũng chỉ ra sự đứt khúc và phân khúc trong chỉ đạo điều hành của các lực lượng quản lý thị trường. Điều này dẫn đến sự phối hợp giữa liên ngành và liên địa phương là chưa cao và chưa có hiệu quả. Bên cạnh đó, hoạt động buôn lậu đang được tổ chức ngày càng tinh vi, tổ chức buôn lậu đã trở thành một đường dây quy mô gồm cả đầu nậu bên ngoài biên giới cho đến hệ thống vận chuyển, chuyên chở, phân phối, bán lẻ trong nước.
Nhằm giải quyết những bất cập nêu trên, Bộ trưởng Bộ Công thương cho biết, các bộ, ban, ngành đã ban hành nhiều kế hoạch với những nhiệm vụ cụ thể tại các đia bàn và mặt hàng trọng điểm. Theo con số thống kê trong 9 tháng năm 2017, buôn lậu thuốc lá và tiêu thụ thuốc lá lậu trên thị trường đã giảm hẳn, đặc biệt là các thành phố lớn như: Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh…Công tác phòng chống trên các địa bàn trọng điểm đã có nhiều chuyển biến, nhất là mặt hàng thuốc lá.
Trong thời gian tới, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh nhấn mạnh, cần tập trung vào 3 nhiệm vụ lớn để tiếp tục công tác phòng chống gian lận thương mại. Thứ nhất, chúng ta cần tiếp tục tăng cường hơn nữa sự phối hợp giữa các lực lượng liên ngành để đấu tranh chống lại hoạt động buôn lậu. Thứ hai, tiếp tục xem xét và hoàn chỉnh khuôn khổ pháp lý, thể chế, điều chỉnh chế tài xử phạt đối với hành vi buôn lậu, nhất là thuốc lá. Tại kỳ họp vừa rồi, Quốc hội đã thông qua cho phép xem xét trách nhiệm hình sự với mức độ buôn lậu từ trên 1.500 điếu thuốc lá. Đây là cơ sở pháp lý rất quan trọng để các cơ quan chức năng có thể siết chặt hơn nữa hoạt động phòng chống buôn lậu và gian lận thương mại.
“Tôi cho rằng, chúng ta cần có quan điểm đồng bộ và các chế tài xử phạt nghiêm khắc đối với hành vi buôn lâu. Tôi lấy ví dụ câu chuyện tái xuất thuốc lá lậu. Thời gian qua, Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ đã có quan điểm rất rõ rằng không chấp nhận sử dụng tái xuất thuốc lá lậu vì lợi ích đem lại không bao nhiêu nhưng nguy cơ rất lớn cho thị trường. Chính vì vậy trong phiên họp thường kỳ tháng 6/2017, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo rất quyết liệt, với tất cả các lô hàng lậu bị tịch thu đều phải tiêu hủy, trường hợp đặc biệt phải báo cáo Thủ tướng xem xét”, Bộ trưởng dẫn chứng.
Thứ ba, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh cũng chỉ ra một yếu kém khác của công tác phòng chống buôn lậu đó là trình độ nghiệp vụ, phẩm chất đạo đức của một bộ phận lực lượng chuyên ngành trong đó có quản lý thị trường còn chưa đáp ứng yêu cầu. Bộ trưởng nhấn mạnh, đây là một yếu kém đã tồn tại trong nhiều giai đoạn khác nhau, vì vậy thời gian tới một giải pháp rất quan trọng mà Chính phủ đã thông qua, đó là thành lập Tổng cục Quản lý thị trường theo hệ thống ngành dọc. Đây sẽ là cơ sở quan trọng để giúp chúng ta có điều kiện nâng cao chất lượng cũng như những yêu cầu đối với đội ngũ quản lý thị trường trong nhiệm vụ phòng chống buôn lậu và gian lận thương mại trên địa bàn toàn quốc./.