Có nên cho phép phạm nhân lao động ngoài trại giam?

Thứ hai, 19/11/2018 15:27
(ĐCSVN) – Quy định đưa phạm nhân ra ngoài trại giam lao động trong dự thảo Luật Thi hành án hình sự (sửa đổi) nhận ý kiến trái chiều của nhiều đại biểu Quốc hội.
Đại biểu Mai Thị Phương Hoa (Nam Định) phát biểu ý kiến (Ảnh: quochoi.vn)

Tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa XIV sáng 19/11, Quốc hội thảo luận tại Hội trường về Dự án Luật Thi hành án hình sự (sửa đổi).

Lo ngại phạm nhân trốn trại

Một trong những nội dung được nhiều đại biểu quan tâm là việc dự luật bổ sung quy định: Căn cứ yêu cầu thực tế của công tác giam giữ, quản lý và tổ chức lao động dạy nghề cho phạm nhân, trại giam tổ chức khu sản xuất, điểm lao động, dạy nghề ngoài trại giam. Việc tổ chức khu sản xuất, điểm lao động, dạy nghề ngoài trại giam do Bộ trưởng Bộ Công an, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng quy định.

Đại biểu Mai Thị Phương Hoa (Nam Định) chỉ ra, thực tiễn cho thấy bên cạnh việc lao động cải tạo thì việc dạy nghề cho phạm nhân là một việc rất quan trọng. “Lao động của phạm nhân không phải là hình phạt và càng không phải là sự trả giá cho hành vi phạm tội của người đó mà lao động giúp cho phạm nhân nhận thức được lỗi lầm của mình, coi trọng giá trị lao động đồng thời giúp cho phạm nhân có được một nghề nghiệp sau khi mãn hạn tù, tái hòa nhập cộng đồng và sử dụng nghề nghiệp đó để nuôi sống bản thân, gia đình và ngăn ngừa họ phạm tội mới” – đại biểu phát biểu.

Theo đại biểu, thời gian qua, một số trại giam đã tổ chức dạy nghề cho phạm nhân khá tốt nhưng việc tổ chức lao động sản xuất thường ở ngay trong trại giam, chủ yếu gia công sản xuất những sản phẩm có giá trị thấp, làm những công việc đơn giản, không đòi hỏi chuyên môn kỹ thuật cao nên hiệu suất không lớn, việc học nghề cũng đạt kết quả chừng mực.

Đại biểu cho rằng việc tổ chức cho phạm nhân được lao động sản xuất bên ngoài trại giam trong thời điểm hiện nay là cần thiết. Bởi lẽ, khi phạm nhân có điều kiện làm quen với công việc lao động sản xuất gần với mô hình ngoài xã hội thì sau khi họ ra tù sẽ nhanh chóng hơn trong việc tiếp cận việc làm. Đó là điều kiện rất quan trọng để họ có thể sớm tái hòa nhập cộng đồng, giảm bớt sự mặc cảm, tự ti. Mặt khác, mức chi chế độ giam giữ, ăn ở, lao động, học tập cho người chấp hành án phạt tù hiện nay chỉ mới ở mức tối thiểu, bảo đảm nhu cầu cơ bản nhất cho phạm nhân. Vì vậy, việc phạm nhân được lao động, sản xuất, nhất là sản xuất ở bên ngoài trại giam thì sẽ sản xuất được những mặt hàng đem lại hiệu quả kinh tế cao, góp phần cải thiện cuộc sống cho chính phạm nhân, giảm bớt áp lực, gánh nặng cho các trại giam. Việc tổ chức cho phạm nhân lao động và sản xuất bên ngoài trại giam trong một số trường hợp phạm nhân có thể có việc làm ngay tại chính doanh nghiệp đó sau khi mãn hạn tù.

Tuy nhiên, để thực hiện tốt chế định mới này, đại biểu lưu ý không quy định áp dụng đại trà mà chỉ áp dụng đối với những phạm nhân sắp được mãn hạn tù và có ý thức cải tạo tốt, còn trong độ tuổi lao động và có sức khỏe, không áp dụng đối với những phạm nhân phạm tội rất nghiêm trọng, đặc biệt nghiêm trọng và thuộc những loại tội như buôn bán ma túy, giết người, cướp tài sản và những phạm nhân có ý thức cải tạo kém. Đồng thời cơ sở giam giữ phải chịu trách nhiệm trong việc tổ chức phối hợp với doanh nghiệp khi đưa phạm nhân ra lao động bên ngoài nếu không bảo đảm các điều kiện và không đủ khả năng kiểm soát phạm nhân thì không được tổ chức cho phạm nhân ra ngoài lao động.

“Phạm nhân phải được trả thù lao, được ký hợp đồng lao động và phải được bảo đảm an toàn, có sự quản lý, giám sát chặt chẽ của các quản giáo theo quy định của Công ước quốc tế về lao động mà Việt Nam là thành viên. Làm việc ở khu lao động tập trung và dành riêng cho phạm nhân” – đại biểu đề nghị.

Trong khi đó, nhiều ý kiến không đồng tình với quy định này của dự thảo Luật. Đại biểu Bùi Quốc Phòng (Thái Bình) cho rằng, việc tổ chức lao động cho phạm nhân là nhằm giáo dục, cải tạo cho phạm nhân, nhưng đồng thời cũng phải đảm bảo an ninh, an toàn trong quá trình quản lý, giam giữ và lao động cải tạo. Do đó, việc lao động của phạm nhân chỉ nên tổ chức trong trại giam, khu sản xuất, điểm lao động khu vực quản lý trại giam và thực tế việc này đã được thực hiện ổn định từ trước đến nay. Đại biểu đề nghị cho giữ như quy định của Luật Thi hành án hình sự hiện hành.

Đại biểu Nguyễn Tạo (Lâm Đồng) cũng đề nghị cân nhắc quy định về việc tổ chức khu sản xuất, giữ lao động và dạy nghề ngoài trại giam với 2 lý do: không phù hợp với mục đích và tiềm ẩn nhiều rủi ro, nguy cơ phạm nhân trốn trại, không đảm bảo an ninh, an toàn cho việc quản lý phạm nhân, có thể phát sinh ra nhiều vấn đề phức tạp về an ninh, trật tự trong khu vực.

Do đó cần đánh giá đầy đủ về tác động, cần làm rõ điều kiện cụ thể, tính khả thi để trại giam tổ chức khu sản xuất, dạy nghề cho phạm nhân bên ngoài trại giam.

Đề xuất thông qua theo trình tự 3 kỳ họp

Thời gian thông qua dự án luật cũng là vấn đề còn ý kiến khác nhau giữa các đại biểu.

Trước đó, nêu quan điểm khi thẩm tra dự án Luật, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga đã nhấn mạnh: “Ủy ban Tư pháp thấy rằng, nếu tiến hành theo quy trình tại 2 kỳ họp, trong khi dự luật chưa đáp ứng yêu cầu về chất lượng, chưa bảo đảm tính khả thi thì các đại biểu Quốc hội và Ủy ban Tư pháp cũng không có đủ thời gian cần thiết để thảo luận, hoàn thiện dự án luật bảo đảm chất lượng, nhất là đối với những vấn đề mới, chưa có thực tiễn ở Việt Nam.

Vì vậy, Ủy ban Tư pháp đề nghị Quốc hội cho xem xét, thông qua dự án luật theo quy trình tại 3 kỳ họp. Theo đó, tại Kỳ họp thứ 6, Quốc hội cho ý kiến về những vấn đề lớn của dự án Luật, sau đó Chính phủ sẽ phối hợp với cơ quan chủ trì thẩm tra và các cơ quan hữu quan tiếp thu, chỉnh lý trình Quốc hội cho ý kiến lần thứ 2 tại Kỳ họp thứ 7 (tháng 5/2019), xem xét thông qua tại Kỳ họp thứ 8 (tháng 10/2019)”.

Phát biểu thảo luận, đại biểu Nguyễn Bá Sơn (TP Đà Nẵng) đề nghị: “Dự án luật còn nhiều vấn đề phải tiếp tục nghiên cứu để có tính khả thi hơn và kiến nghị nên chăng thông qua dự án luật theo trình tự 3 kỳ họp”.

Đồng quan điểm, đại biểu Nguyễn Tạo (Lâm Đồng) cũng đề nghị Quốc hội cho lùi thời gian thông qua dự án luật, thay vào đó thông qua dự luật theo quy trình 3 kỳ họp để cơ quan soạn thảo có đủ thời gian vật chất tiếp thu, chỉnh lý hoàn thiện Dự thảo Luật.

Cũng băn khoăn với những nội dung chưa rõ trong Dự thảo Luật, tuy nhiên theo đại biểu Hoàng Thị Thu Trang (Nghệ An) nếu Dự án luật được thông qua theo quy trình 3 kỳ họp thì đến năm 2019 dự án luật mới được thông qua và sớm nhất là đến tháng 12/2019 mới có hiệu lực. Trong khi đó, Bộ luật Hình sự năm 2015 đã có hiệu lực từ ngày 1/1/2018, tức là trong vòng 2 năm sẽ không có cơ sở pháp lý để tổ chức thi hành các nội dung mới của Bộ luật Hình sự như THAHS đối với pháp nhân thương mại… Do đó, đại biểu đề nghị Quốc hội, Chính phủ quan tâm để có giải pháp xử lý phù hợp, tránh tình trạng thiếu cơ sở pháp lý để thi hành các quy định của Bộ luật Hình sự 2015 sửa đổi.

Ngoài các nội dung trên, các đại biểu cũng góp ý về vấn đề thi hành án hình sự đối với pháp nhân thương mại; quy định cho trẻ em dưới 36 tháng tuổi sống cùng bố, mẹ trong trại giam.../.

Kim Thanh

CÓ THỂ BẠN QUAN TÂM

Ý kiến bình luận
Họ và tên
Email
Lời bình

/

Xác thực