Chiều ngày 4/6, tại phiên chất vấn Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thể, Phó Thủ tướng Chính phủ Trịnh Đình Dũng đã tham gia giải trình về việc thực hiện đầu tư các công trình hạ tầng giao thông bằng hình thức BOT.
Phó Thủ tướng Chính phủ Trịnh Đình Dũng khẳng định việc huy động các nguồn lực để đầu tư các công trình hạ tầng nói chung và công trình giao thông bằng hình thức BOT là chủ trương rất đúng đắn của Đảng, Nhà nước nhằm huy động xã hội cho đầu tư phát triển kết nối hạ tầng kinh tế - xã hội, đặc biệt đối với hệ thống kết nối hạ tầng giao thông do nhu cầu vốn đầu tư rất lớn nhưng khả năng đáp ứng ngân sách còn hạn hẹp.
Mức phí còn cao, thời gian thu phí dài, vị trí đặt trạm gây bức xúc dư luận
Phó Thủ tướng cho hay: Trong những năm qua, cùng với các nguồn vốn đầu tư Nhà nước, việc thu hút các nguồn vốn đầu tư xã hội trong lĩnh vực hạ tầng giao thông đạt được kết quả rất quan trọng góp phần làm thay đổi kết cấu hạ tầng giao thông, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.
Tuy nhiên, Phó Thủ tướng cũng thừa nhận, cũng đã có không ít dự án bộc lộ nhiều hạn chế về chất lượng đầu tư còn thấp, mức phí cao, thời gian thu phí dài, đặc biệt vị trí đặt trạm thu phí gây bức xúc trong dư luận, nhiều nơi đã có sự phản ứng mạnh của người dân.
Phó Thủ tướng Chính phủ Trịnh Đình Dũng tham gia giải trình. (Ảnh: TH).
Trước tình hình trên, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã có nhiều chỉ đạo lập lại trât tự, kỷ cương trong đầu tư xây dựng nói chung và đặc biệt là xây dựng hạ tầng giao thông bằng hình thức BOT như yêu cầu Bộ GTVT rà soát lại tất cả các dự án đầu tư bằng hình thức BOT để xác định đúng tổng mức đầu tư, kiểm soát chất lượng công trình từ đó xác định chi phí, thời gian thu phí hợp lý cũng như các giải pháp khắc phục bất cập vị trí trạm thu phí, bảo đảm hài hòa lợi ích của Nhà nước, nhà đầu tư và đặc biệt lợi ích người sử dụng đường bộ.
Sẽ thực hiện các dự án BOT bằng hình thức đấu thầu
Đề cập đến nhiệm vụ trong thời gian tới, Phó Thủ tướng nêu rõ: Thủ tướng Chính phủ yêu cầu trước hết tiếp tục hoàn thiện hệ thống pháp luật liên quan đến đầu tư xây dựng nói chung, đặc biệt là hình thức đầu tư xây dựng theo hình thức đối tác công tư nói riêng nhằm huy động các nguồn lực phát triển hạ tầng giao thông, bảo đảm công khai minh bạch, khắc phục kẽ hỡ làm thất thoát vốn, tài sản Nhà nước.
Tiếp tục rà soát các dự án BOT, xử lý, khắc phục các tồn tại như đại biểu Quốc hội đã nêu, xử lý nghiêm các sai phạm theo đúng quy định pháp luật
Trên cơ sở quy hoạch phát triển hạ tầng giao thông từng giai đoạn, tiến hành xây dựng kế hoạch hóa đầu tư, cân đối các nguồn lực cho phát triển hệ thống kết cấu hạ tầng giao thông, trong đó xác định rõ các tuyến đường, công trình đầu tư bằng hình thức BOT. Từ đó công khai để nhà đầu tư, người dân biết và tiến hành lựa chọn nhà đầu tư theo hình thức đấu thầu, người dân biết để kiểm tra giám sát.
“Chỉ đầu tư BOT trên tuyến đường mới, không đầu tư xây dựng BOT trên tuyến đường độc đạo, bảo đảm người dân có đủ sự lựa chọn trong sử dụng kết cấu hạ tầng”, Phó Thủ tướng nói.
Bên cạnh đó, cần tăng cường công tác quản lý Nhà nước trong đầu tư xây dựng đối với các dự án BOT từ khâu quy hoạch, kế hoạch lập thẩm định, phê duyệt dự án đầu tư, thiết kế kỹ thuật, tổng mức đầu tư đến khâu nghiệm thu, bàn giao đưa công trình vào khai thác, vận hành để bảo đảm giảm giá phí, giảm thời gian thu phí, đồng thời bảo đảm chất lượng công trình, chống tiêu cực thất thoát.
Lựa chọn nhà đầu tư bằng hình thức đấu thầu, bảo đảm tính công khai, minh bạch, cạnh tranh. Trước hết tất cả các tuyến đường bộ Bắc – Nam và các tuyến đường sắp tới đều phải thực hiện bằng hình thức đấu thầu, không chỉ định thầu.
Xử lý nghiêm mọi sai phạm trong đầu tư xây dựng công trình bằng hình thức BOT theo đúng quy định pháp luật.
Về hình thức đầu tư BT mà các đại biểu phản ánh gây thất thoát tài sản Nhà nước và gây bức xúc dư luận, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng cho biết: Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các bộ, ngành, địa phương rà soát dự án BT đang triển khai, xem xét việc quản lý thực hiện tuân thủ quy định pháp luật, như giá trị sử dụng đất, giá trị công trình BT xem có đúng đầu tư không hay khai khống?. Hoàn thiện pháp luật về đầu tư xây dựng theo hướng kiểm soát chặt chẽ quá trình đầu tư, công khai, xác định đúng giá trị tài sản, giá trị sử dụng đất, chống thất thoát vốn, tài sản Nhà nước. Có cơ chế khuyến khích địa phương chủ động bố trí nguồn vốn giải phóng mặt bằng, tạo quỹ đất sạch để đấu giá thay vì chỉ định thầu hoặc đầu tư bằng BT, tạo nguồn vốn đầu tư trực tiếp để xây dựng hạ tầng giao thông…/.