Đó là nhấn mạnh của Chủ tịch UBND TP. Hồ Chí Minh Nguyễn Thành Phong tại cuộc họp đánh giá tình hình kinh tế - xã hội 6 tháng đầu năm và nhiệm vụ 6 tháng cuối năm của Thành phố được tổ chức vào ngày 19/7.
Toàn cảnh cuộc họp
Thu ngân sách đang gặp khó khăn
Theo UBND TPHCM, trong 6 tháng đầu năm, tổng sản phẩm trên địa bàn Thành phố (GRDP) ước đạt 611.525 tỷ đồng, tăng 7,86% so với cùng kỳ. Cơ cấu kinh tế của Thành phố tiếp tục tăng dần tỷ trọng các ngành dịch vụ chất lượng cao, giá trị gia tăng lớn, có lợi thế cạnh tranh. Tỷ trọng 9 nhóm ngành dịch vụ chủ yếu chiếm tỷ trọng cao nhất 55,1% trong tổng GRDP. Cũng trong 6 tháng đầu năm, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ ước đạt 558.488 tỷ đồng, tăng 12,2% so cùng kỳ năm 2018 (cùng kỳ tăng 12,5%). Tổng kim ngạch xuất khẩu hàng hóa của doanh nghiệp 6 tháng đầu năm ước đạt 19,6 tỷ USD, tăng 9,2%.
Thu ngân sách trên địa bàn Thành phố 6 tháng đầu năm ước đạt 193.310 tỷ đồng (đạt 48,43% dự toán), tăng 7% so với cùng kỳ. Trong đó, thu nội địa ước đạt 121.825 tỷ đồng (đạt gần 45% dự toán), tăng 2%. Thu nội địa trừ thu tiền sử dụng đất đạt 118.100 tỷ đồng (đạt 45% dự toán), tăng 7,5%. Thu ngân sách địa phương đạt 37.300 tỷ đồng, chiếm 43% dự toán và giảm 10,6% cùng kỳ. Mặc dù ngay từ đầu năm, Thành phố đã triển khai nhiều biện pháp để hỗ trợ phát triển kinh tế nhằm huy động, nuôi dưỡng nguồn thu. Tuy nhiên, đến nay số thu từ khu vực kinh tế chỉ tăng gần 8,5% so với cùng kỳ năm trước và vẫn không đạt được dự toán được giao.
Phó giám đốc Sở Tài chính Lê Ngọc Thùy Trang cho biết, hiện nay, tốc độ tăng thu nội địa chỉ đạt 2,17% so với cùng kỳ, thấp nhất so với tốc độ thu nội địa trong 3 năm trở lại đây. Số thu từ khu vực kinh tế chiếm tỷ trọng cao nhất trong số thu nội địa (chiếm 63,73%). Trong khi đó, số thu từ khu vực kinh tế chỉ tăng 8,48% và là mức tăng thấp nhất trong 3 năm trở lại đây.
Số giao dự toán năm 2019 đối với khu vực kinh tế tăng đến 21,15% so với năm 2018. “Đây là con số quá cao, vượt quá khả năng huy động nguồn thu trên địa bàn TP Hồ Chí Minh”, bà Lê Ngọc Thùy Trang nhận xét.
Theo bà Lê Ngọc Thùy Trang, tổng số dự toán thu ngân sách 2019 của Hà Nội, Hải Phòng, Đà Nẵng và Cần Thơ là 365.900 tỷ đồng. Trong khi tổng dự toán thu ngân sách của TP. Hồ Chí Minh gần 400.000 tỷ đồng. Như vậy, dự toán thu ngân sách của TP Hồ Chí Minh năm 2019 cao gấp 1,1 lần tổng dự toán thu của 4 thành phố trực thuộc Trung ương còn lại.
Trước những khó khăn trên, để đảm bảo nguồn thu, Phó giám đốc Sở Tài chính mong muốn UBND TP chỉ đạo các sở, ngành tiếp tục tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, đặc biệt các doanh nghiệp trong lĩnh vực xây dựng, bất động sản. Thành phố cũng cần tập trung thực hiện các biện pháp cưỡng chế nợ đối với các doanh nghiệp nợ thuế. Cơ quan thuế cũng sẽ tăng cường thanh tra, kiểm tra; đôn đốc các doanh nghiệp nộp các khoản truy thu, nộp kịp thời vào ngân sách Nhà nước.
Xem xét nguyên nhân chậm giải ngân vốn đầu tư công
Tại cuộc họp, đồng chí Nguyễn Thành Phong nhấn mạnh các sở, ngành, quận, huyện cần xem xét lại việc giải ngân vốn đầu tư công khi trong 6 tháng đầu năm, con số giải ngân chưa tới 20%.
Cụ thể, kế hoạch đầu tư công năm 2019 từ Trung ương giao cho TP Hồ Chí Minh là hơn 37.000 tỷ đồng. Tuy nhiên, tính đến ngày 30/6, tổng số vốn giải ngân tại kho bạc Nhà nước là hơn 7.000 tỷ đồng, chỉ đạt 18,8% so với chỉ tiêu được giao.
Cho rằng con số trên quá thấp, Chủ tịch UBND TP đã yêu cầu Sở Kế hoạch và Đầu tư chỉ rõ nguyên nhân.
Chủ tịch UBND TPHCM Nguyễn Thành Phong phát biểu tại cuộc họp
Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư Lê Thị Huỳnh Mai cho biết, có nhiều nguyên nhân khiến cho tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công ở mức thấp. Trong đó, công tác giải phóng mặt bằng một số dự án còn chậm tiến độ; công tác bồi thường cũng gặp khó khăn nhất định, có dự án phải ngưng thực hiện vì không nhận được sự đồng thuận của người dân, vướng mắc pháp lý liên quan đến khiếu nại, khiếu kiện. Khó khăn này khiến nhiều dự án phải điều chỉnh giảm kế hoạch vốn. Bên cạnh đó còn có nguyên nhân do một số nội dung, dự án quan trọng tại thời điểm lập kế hoạch năm 2019 chưa được thông qua kế hoạch trung hạn nên chưa có cơ sở bố trí và giải ngân kế hoạch vốn.
"Các năm trước đây, Thành phố giao vốn nhiều đợt, nhưng trong năm 2019, Thành phố thực hiện theo kết luận của Kiểm toán nhà nước giao toàn bộ 100% dự toán ngay từ đầu năm, do đó, mặc dù giá trị tuyệt đối vốn giải ngân cao hơn (hơn 7 nghìn tỷ đồng) nhưng tỷ lệ giải ngân trên tổng kế hoạch vốn giao thấp hơn so với cùng kỳ năm trước…", bà Lê Thị Huỳnh Mai thông tin.
Sau khi nghe Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư trả lời, Chủ tịch UBND Thành phố Nguyễn Thành Phong cho biết, Thành phố sẽ có những giải pháp để nỗ lực cùng các sở, ngành và địa phương, các đơn vị tháo gỡ dần các khó khăn, vướng mắc. Đồng chí Nguyễn Thành Phong đề nghị các sở, ngành, đơn vị cần phải nghiên cứu kỹ, xem lý do, nguyên nhân nào dẫn đến giải ngân chậm? Các đơn vị cần rà soát, phân tích rõ nguyên nhân chủ quan, khách quan để từ đó có giải pháp cụ thể, quyết liệt.
Chủ tịch UBND TP nhận định, trong những nguyên nhân đó, có nguyên nhân do thiếu sự hướng dẫn từ Thành phố, nhưng cũng có nguyên nhân do chính địa phương, ngành chưa quyết liệt trong vấn đề này. “Nếu gạt ra yếu tố khách quan thì còn lại chính là trình độ quản lý của mình kém”, Chủ tịch UBND TP đánh giá. Chủ tịch UBND TP đã dẫn chứng bằng con số cụ thể khi Thành đoàn TP Hồ Chí Minh giải ngân đến 90% vốn đầu tư công, nhưng có những đơn vị khác của Thành phố không giải ngân được phần vốn nào.
Đồng chí Nguyễn Thành Phong nhấn mạnh, cuối năm, đơn vị nào giải ngân không được trên 50% thì không đưa vào đánh giá kết quả thi đua thực hiện nhiệm vụ. Đây cũng là nội dung đã được lãnh đạo Thành phố đưa ra khi Thành phố triển khai kế hoạch năm 2019.
Nhiệm vụ trọng tâm 6 tháng cuối năm, Thành phố tiếp tục đẩy mạnh thực hiện chủ đề năm 2019, đó là tiếp tục thực hiện đột phá trong công tác cải cách hành chính và thực hiện Nghị quyết 54 của Quốc hội. Tiếp tục tập trung triển khai thực hiện Kết luận 417 ngày 19 tháng 2 năm 2019 của Ban Thường vụ Thành ủy về thực hiện giám sát, chỉ đạo các nhiệm vụ liên quan phát triển kinh tế - xã hội thành phố năm 2019 và Kết luận 421 ngày 28 tháng 2 năm 2019 của Ban Thường vụ Thành ủy về một số nội dung trọng tâm lãnh đạo, chỉ đạo và triển khai nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội năm 2019. Thành phố cần tập trung rà soát, tháo gỡ các khó khăn vướng mắc, đẩy nhanh tiến độ các dự án chậm triển khai, nhất là các công trình, dự án trọng điểm về hạ tầng, chỉnh trang đô thị, giảm ngập nước và giảm ùn tắc giao thông trên địa bàn. Nghiên cứu lập mới quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội của Thành phố thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2045.
Chủ tịch UBND Thành phố chỉ đạo Sở Nội vụ Thành phố đánh giá hiệu quả, kịp thời giải quyết các vướng mắc, khó khăn trong thực hiện 85 nhiệm vụ ủy quyền do UBND Thành phố, Chủ tịch UBND Thành phố giao cho UBND quận, huyện và Chủ tịch UBND quận, huyện. Xây dựng dự thảo Nghị định về phân cấp quản lý một số lĩnh vực cho Thành phố theo kết luận của Thủ tướng; chủ động làm việc với các bộ, ngành để trình Chính phủ Đề án sắp xếp các cơ quan chuyên môn thuộc UBND Thành phố, quận, huyện, Đề án về sắp xếp lại các đơn vị hành chính cấp huyện, xã giai đoạn 2019 - 2021…/.